Her yeni ebeveyn bu mücadeleyi bilir: uykusuz geceler, sonsuz sallama ve ağlayan bir bebeği sakinleştirmeye çalışmanın bitmek bilmeyen döngüsü; üstelik kimilerimiz için aspiratör ya da fön makinesi ile geçen saatler… Bu nedenle, her yorgun ebeveynin aklındaki soru, “Bebekler neden uyumaz, bebeğim neden uyumuyor?” dur. Merak etmeyin, uykusuz bebekler söz konusu olduğunda yalnız değilsiniz. Ancak, bebeğinizin uykusuzluğunun nedenlerini anlamak ve bunlara yönelik etkili stratejiler öğrenmek hem sizin hem de miniğiniz için dünyalar kadar fark yaratabilir. Hazırsanız, bebeklerin uyumama nedenleri ve en etkili çözüm yöntemlerini birlikte keşfedelim!
Bebeklerin Uyumama Nedenleri
Bebeklerin uykuya geçememesi, gece sık sık uyanarak yeniden uyuyaması ya da uyku saatleri geldikçe huzursuzlanarak ağlama krizleri yaşaması hiç de şaşırtıcı değil. Dünyaya gözlerini açtıkları ilk andan itibaren her şeyi sıfırdan öğrenen miniklerimiz için uyku da bir o kadar yeni ve gizemli. Onlara sağlıklı ve doğru uykuyu öğretecek olanlar ise tabii ki biz ebeveynleriz. Bu nedenle, öncelikle bebeklerin uyumama nedenlerini kavramalı; sonra bu nedenlerin farkında olarak çözümleri hayata geçirmeliyiz.
Fiziksel İhtiyaçlar
Bebekler neden uyumaz diyorsanız, ilk olarak fiziksel ihtiyaçlarının tamamen karşılandığından emin olmalısınız. Bebeklerin gece uyanmalarının en yaygın nedenlerinden biri açlık ve altının ıslak olmasıdır. Özellikle, yenidoğanların mide kapasitesi küçüktür ve sık sık beslenmeleri gerekir. Bu durum da gece sık sık uyanmasına ve yeteri kadar beslenmediği sürece yeniden uykuya dalmakta zorlanmasına neden olabilir. (Bazı bebekleri ise beslemek için ebeveynlerinin uyandırması gerekir.) Büyüdükçe beslenme alışkanlıkları değişecektir, ancak özellikle büyüme atakları sırasında açlık uykuyu kesintiye uğratabilir. Bezinin ıslak olması da hem uykuya dalmakta zorlanmalarına hem de huzursuzluk ve ağlama krizlerine neden olabilir. Bu nedenle, sağlıklı ve kesintisiz bir bebek uykusu için bebeğinizin fiziksel ihtiyaçlarının giderildiğine emin olmalısınız.
Rahatsızlık Hissi
Bebekler çevrelerine karşı çok hassas olabilirler. Kirli bez, sıkı giysiler veya rahatsız bir uyku pozisyonu gibi sorunlar onların uyanmasına neden olabilir. Bu nedenle, hem uyku ortamı hem de yatak seçimi, kıyafet seçimi gibi detaylar, çocuklar için yetişkinler için olduğundan çok daha önemlidir. Ayrıca, reflü veya diş çıkarma ağrısı gibi durumlar da sık sık gece uyanmalarına yol açabilir ve yaklaşık 2-3 hafta kadar hem bebeğinizin hem de ailenizin uykusuz geceler geçirmesine neden olabilir. Dilerseniz Bebek Yastığı Nasıl Olmalı? yazımıza da göz atabilirsiniz.
Yanlış Uyku Ortamı
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi bebekler, çevresel etkenlere karşı oldukça hassas canlılardır; buna yatak odaları da dahil. Bir bebeğin kolay ve sağlıklı uyuyabilmesi için odasının sağlaması gereken koşullar Dünya Sağlık Örgütü’nce şu şekilde sıralanmaktadır:
- Karanlık oda
- 21 derece ısı
- %65 nem oranı
Bebekler neden uyumaz, diye soruyorsanız cevap oda düzeninde bile olabilir. Bebeğinizin uyku ortamı bu koşulları sağladığında hem bedeni hem de akciğerleri daha rahat edecek ve uykuya geçişi kolaylaşacaktır. Karanlık ise tabii ki dış dünyaya yeni alışmakta olan bebeğinizin gece-gündüz ayrımını daha kolay öğrenmesi için; çünkü evet, miniklerimiz gece-gündüz ayrımını da sonradan öğreniyorlar. Ayrıca, bebek odası seçiminde bebeklerin uyumama nedenlerinden biri de “canlı renklerle süslenen ve çok eşya barındıran yatak odaları”. Bebeğinizin odasının cıvıl cıvıl olmasını istiyor olabilirsiniz; ancak, odadaki her bir nesne meraklı bebeğinizin ilgisinin dağılması ve uykuya geçişinin zorlaşması anlamına gelmekte. Bu nedenle, gelişim düzeyine uygun olacak şekilde her bir nesneyi odaya ay ay yavaş yavaş getirmeli ve aşırı uyarılmadan bebeğinizi korumalısınız.
Beyaz Gürültü Yoksunluğu
Özellikle doğumu izleyen ilk 6 ayda, bebekler neden uyumaz, diye soran annelerin beyaz gürültü yoksunluğunu bilmesi şart. Beyaz gürültü esasında bebeklere anne karnında 9 ay boyunca eşlik eden sesler bütünü. Ancak, bebekler doğduklarında bu ses de aniden hayatlarından çıkmakta ve zaten dış dünyaya uyum sağlamaya çalışan miniklerin beyaz gürültü yoksunluğu çekmesine neden olmaktadır.
Beyaz gürültü yoksunluğu çeken bebekler, genellikle huzursuzluk, ağlama krizleri, uykuya dalmakta zorlanma gibi semptomlar gösterirler; ve genellikle saç kurutma makinesi sesi, aspiratör sesi, araba sesi gibi beyaz gürültülere maruz kaldıklarında uyuyabilirler. Tabii ki bebeklerin sağlığı için bu sesleri aletlerden ya da internetten dinletmektense, doğru tip beyaz gürültü tercih edilmelidir. Dilerseniz, Beyaz Gürültü Rehberi‘mize göz atarak, doğru tip beyaz gürültü ve yanlış beyaz gürültü kullanımının olumsuz etkileri hakkında bilgi alabilirsiniz.
Olumsuz Uyku Alışkanlıkları
Bebekler genellikle uyku rutinlerine oldukça bağlıdırlar ve uykuya dalmak için belirli koşullara ihtiyaç duyarlar, örneğin banyo yapmak ya da kitap dinlemek/beyaz gürültü dinlemek gibi. Ancak, bazı ebeveynler bu rutinler yerine sallamak, emzirmek, kucakta uyutmak gibi uyku desteklerini tercih edebiliyor. Eğer bebeğinizi bu tarz uyku desteklerine alıştırdıysanız, “bebeğim neden uyumuyor” sorunuzun cevabı bu olabilir. Maalesef bu tarz uyku destekleri yalnızca fiziksel değil, psikolojik olarak da ciddi alışkanlıklar yaratırlar ve değiştirilmesi zordur. Bu nedenle, uzmanlar bebeklerin yenidoğan döneminden itibaren uyku arkadaşları kullanmalarını ve 4. aydan itibaren ise uyku eğitimine başlayarak doğru uyku rutinleri kurmalarını tavsiye eder. Böylece, uyku saatleri geldiğinde ya da gece uyanıp yeniden uykuya dalmaları gerektiğinde çok daha kolay ve bağımsız bir süreç geçirebilirler.
Aşırı Yorgunluk
Yetişkinler için durum tam tersi gibi görünse de, aşırı yorgun bir bebeğin uykuya dalması ve uykuda kalması daha zor olabilir. Bebekler aşırı yorgun olduklarında, vücutları stres hormonları salgılar ve bu da uyumalarını zorlaştırır. Bu nedenle, gün içinde bebeğinizin fiziksel olarak aktif kalmasını teşvik etseniz dahi uykudan önce bedeninin dinlenmesini ve uykuya geçişi kolaylaştıracak sakin aktiviteler yapmasını teşvik edebilirsiniz. Örneğin uykudan 3-4 saat öncesinde fiziksel aktiviteler azaltılıp, bedenini ve zihnini uykuya hazırlayacak kitap dinlemek, ılık banyo, masaj gibi uyku rutinleri yapılabilir. Böylece, bedenen ve zihnen uykuya daha kolay hazırlanırlar ve hem uykuya geçiş kolaylaşır hem de gece uykuları daha az bölünür.
Büyüme Atakları
Önemli gelişimsel değişiklikler sırasında, örneğin emeklemeyi veya yürümeyi öğrenirken, bebeklerin uyku düzenleri bozulabilir ve bu dönemler büyüme atağı olarak adlandırılır. Bu dönemlerde, bebeklerin beyinleri yeni becerileri işlemektedir ve bu da huzursuz gecelere yol açabilir. Büyüme atağı haftalarında, bebeğiniz uyku eğitimi almış olsa dahi uyku alışkanlıklarında değişiklikler olur. Yaklaşık 4 hafta boyunca, bebeklerde huzursuzluk, uykuya direnme ya da geceleri sık sık uyanarak anne-babayı yanında isteme davranışları görülür. Dilerseniz Büyüme Atakları Rehberi‘mizi inceleyerek, bebeğinizin hangi aylarda uyku gerilemesi geçireceğini ve ebeveynlerin süreci kolaylaştırmak için neler yapabileceklerini keşfedebilirsiniz.
Ayrılık Korkusu
Altı ila sekiz aylıkken bebekler nesne kalıcılığını anlamaya başlar, yani sizi görmediklerinde bile var olduğunuzu fark ederler. İşte bu durum da bebeğinizin uyanıp sizi yanında bulamadığında ciddi bir korkuya kapılmasına ve terk edilme/ayrılık korkusu yaşamasına neden olabilir. Eğer bebeğin uyku korkusu yatıştırılamaz ise bebek tetiklenmeye devam eder ve yaklaşık 2 yıl boyunca süren bu süreçte birçok olumsuz davranış gelişebilir. Örneğin, ebeveynler evden çıkarken ağlama krizleri, geceleri yalnız uyumama, gece sık sık uyanarak huzursuzlanma, yabancılara tepki gösterme… Ancak, endişelenmeyin ayrılık korkusu neredeyse her bebeğin yaşadığı ve oldukça normal bir süreç. Önemli olan bu süreçte nasıl davranmanız gerektiğini öğrenmek ve bebeğinize hep orada olduğunuzu hissettirmeniz. Dilerseniz Bebeklerde Ayrılık Korkusu Nedir, Nasıl Geçer? yazımızdan yardım alabilirsiniz.
Kolay Bebek Uyutma Yöntemleri
Geldik, bebekler neden uyumaz sorunuzun cevabına! Öncelikle artık bebeklerin uyumama nedenlerini bildiğimize göre kolayca çözümleri de uygulamaya geçebilir ve yenidoğan döneminden itibaren kurduğumuz küçük rutinlerle ömür boyu sürecek sağlıklı uyku alışkanlıkları edinmelerini sağlayabiliriz.
İdeal Uyku Ortamı
Öncelikle Dünya Sağlık Örgütü’nce belirlenen bu 3 kriteri bebeğinizin yatak odasında uygulayın:
- Karanlık ortam
- 21 derece sıcaklık
- %65 nem oranı
Ve bebeğinizin uyku ortamının gelişim düzeyine uygun şekilde dekore etmeyi ve sade bir oda ile başlayıp yeni nesneleri tek tek, zamanla odaya yerleştirmeyi ihmal etmeyin. Böylece, bebeğiniz aşırı uyarılma yaşamaz ve uyku öncesinde odasında dikkati dağılmaz. Ayrıca uzmanlar,bebeklerin gelişim düzeyine göre yeni nesnelerle kademeli olarak tanışmalarının bilişsel gelişimleri için de daha iyi olduğunu belirtiyor. Kısacası, ideal bebek uyku ortamını yaratmak hem bebeklerin kolay uyumasını sağlar hem de bilişsel gelişimlerini destekler.
Yendioğan Döneminde Beyaz Gürültü Kullanımı
Beyaz gürültü yoksunluğu yaşayan bebeğinizin hem kendini güvende hissederek daha sakin ve huzurlu olması hem de kolayca uykuya dalması için beyaz gürültü seslerinden yardım alabilirsiniz. Ancak, beyaz gürültü seslerinin hepsinin bebeğinize uygun olmadığını ve doğru beyaz gürültü seçimine dikkat etmeniz gerektiğini hatırlatmak isteriz. Doğru desibelde ve türde beyaz gürültü kullanımı, bebeklerin anne karnındaki sesleri anımsayarak rahatlamasını ve huzurlu hissederek daha kolay uyumalarını sağlar. Özellikle 0-3 ay uyku düzeninde, beyaz gürültü kullanımı kolay bebek uyutma yöntemlerinin başında gelir.
Beyaz Gürültü Kullanırken Dikkat!
- Doğru türde beyaz gürültü seçimi: Bir sesin beyaz gürültü olabilmesi için her ses frekansından sesi eşit miktarda içermesi gerekir; yani doğadaki seslerin düzenlenerek beyaz gürültü haline getirilmesi gerekir. İnternette “beyaz gürültü dinle” adı altında sunulan sesler, genellikle düzenlenmemiş hazır seslerdir ve doğru tip beyaz gürültü değillerdir.
- Doğru ses düzeyinde olmalı: Beyaz gürültü de dahil olmak üzere, bebeğinizin dinlediği tüm seslerin 50 desibelin altında olması gerekiyor. Böylece, henüz çok hassas ve gelişmekte olan işitme sağlığını koruyabilirsiniz. 50 desibelin üzerindeki sesler özellikle 1 yaşa kadar bebeğinizin kulaklarına zarar verebilir ve aşırı uyarılma nedeniyle huzursuzlanmasına neden olabilir.
- Gürültü süresi iyi ayarlanmalı: Beyaz gürültü kullanımının bebeklere zararı yoktur; ancak, tabii ki doğru süre boyunca dinlerse. Her uyku saatinde beyaz gürültü kullanabilirsiniz, ancak bu sesler bebek uyumadan önce açılmalı ve uyuduktan sonra 2 saat içinde kapatılmalıdır. Aksi takdirde, bebeklerde ses hassasiyeti gelişebilir çünkü beyaz gürültü sesleri, dış sesleri maskeleyerek bebeğin bu sesleri duymasını engeller. Gece boyunca dış sesleri duymadan uyumaya alışan bebekler ise, ilerleyen yaşlarda tamamen sessiz olmayan ortamlarda uyumakta zorlanabilirler. Bu nedenle, tercih edeceğiniz beyaz gürültü cihazının zamanlayıcısının olması şart!
- Radyasyona dikkat: Radyasyonun zararları artık hepimizin aşina olduğu bir konu. Ancak, söz konusu henüz organları gelişmekte olan miniklerimiz olduğunda, bu zararlar çok daha fazla. Bu nedenle, internetten beyaz gürültü sesleri açıp bebeğinizin yanına koymak, kaçınmanız gereken davranışların başında. Özellikle uyku süresince, bebeğinizin bedeninin dinlenmesi önemli ve bu süreçler, ciddi bilişsel ve fiziksel gelişimlerin olduğu zamanlar. Bu nedenle, özellikle uyku sırasında radyasyona maruz kalması, miniğinizin gelişim düzeyi ve genel sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.
4 Ay Sonrası Uyku Rutinleri
Bebekler neden uyumaz sorunuzun cevabını öğrendiniz ve ilk aylarda beyaz gürültü sesleri ile kolay bebek uyutmanın yolunu buldunuz. Peki, 4. aydan sonra neler olacak? Öncelikle belirtmek isteriz ki 4. aydan sonra artık bebeğinizde gece-gündüz algısı oluşmaya başlayacak ve uyku saatleri, düzenini çok daha kolay ayarlayabileceksiniz. Bu nedenle, artık sağlıklı uyku rutinleri oluşturmanın da tam zamanı. Ancak, tabii ki beyaz gürültü seslerine ara vermenize gerek yok; sadece bu rutininizi sürdürürken uyku ve uyanma saatlerinde tutarlı olmanız şart.
Tutarlı bir uyku rutini oluşturmak, bebeğinize uyku zamanının geldiğini işaret etmeye yardımcı olabilir. Bu, sıcak bir banyo, beyaz gürültü dinleme, sesli kitap dinleme veya masaj gibi aktiviteleri içerebilir. Tutarlılık, bebeğinizin uyku saatinin geldiğini anlaması ve uykuya hazırlanması için anahtardır. Böylece, bebeğiniz karanlık odasında uyku hikayesini duyar duymaz ya da banyodan sonra odasına geçtiğinde, uyku saatinin geldiğini anlar ve beyni uykuya hazırlanır. Bu aylarda kurulan uyku rutinleri, senelerce sürdürülebilir ve çocukluk çağında da sağlıklı bir uyku düzeni kurmanıza yardımcı olur.
Bebeğe Kendi Kendine Uyumayı Öğretmek
Bebeğinize kendi kendine sakinleşmeyi öğretmek, uyku kalitesini artırmada büyük bir fark yaratabilir. Bu, gece müdahalelerini, örneğin sallama veya emzirme gibi, yavaş yavaş azaltmayı ve bebeğinizin kendi başına uykuya dalmayı öğrenmesini sağlamayı içerebilir. Bu düzeni sağlamanın en doğru ve sağlıklı yolu ise uyku eğitimidir. Bebeğinizin mizacına uygun uyku eğitimi yöntemini 3 aylık olduktan sonra uygulamaya başlayabilir ya da bir uzmandan destek alarak, bebeğinize kendi kendine uyumayı öğretebilirsiniz. Uyku eğitimi alan bebekler, kendi kendilerine uyumayı öğrenmenin yanı sıra öfke kontrolü, gece uyanmaları, kendi odasına alışmak vb. konularda da olumlu alışkanlıklar edinirler.
Aşırı Yorgunluğu Yönetmek
Aşırı yorgunluk ve uyarılma da bebekler neden uyumaz sorusunun yaygın cevapları arasındadır. Bu nedenle, bebeğinizin uyku sinyallerine dikkat edin ve aşırı yorulmadan önce yatağa yatırmaya çalışın. Eğer hareketli bir çocuğunuz / bebeğiniz varsa enerjisini gün içinde atmasını, uyku saatinden 2-3 saat öncesinde ise rahatlatıcı uyku rutinlerini uygulamasını sağlayabilirsiniz. Ayrıca, bebeğinizin alışkanlıklarına göre uyku sürelerini kısaltmak ve düzenli şekerlemeler eklemek de aşırı yorgunluğu önlemeye ve gece uykusunu iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Ayrılık Korkusunu Hafifletme
Ayrılık korkusunu hafifletmek için, bebeğinizin beşiğinde yalnız geçirdiği zamanı yavaş yavaş artırmayı deneyin. Küçük bir battaniye veya uyku arkadaşı gibi bir rahatlık nesnesi sunmak da onların daha güvende hissetmelerine yardımcı olabilir, böylece uyku saatlerinde daha güvende hisseder ve ayrılık korkusu hafifleyebilir. Ancak, unutmamalısınız ki ayrılık korkusu bebeğinizin uyumama nedenlerinden biri olsa da sadece gece/akşam alışkanlıklarından tetiklenmez.
Gün içinde bebeğinize fark ettirmeden evden çıkmanız, bakıcısı ya da ilgilenen ebeveynine onu bırakırken nereye gittiğinizi anlatmamanız gibi durumlar da bebeğinizin ayrılık korkusunu tetikler. Bu nedenle, bebeğinizin içinden geçtiği dönemi derinlemesine anlamak ve farkında olarak, doğru tepkiler vermek, ayrılık korkusunu hafifletmenin tek yoludur. Bunu başardığınızda -ki herhangi bir travma söz konusu değilse 1-2 haftalık bir süreçtir- bebeğinizin ayrılık korkusu nedeniyle yaşadığı gece huzursuzlukları da azalacak ve daha rahat uyuyacaktır.
“Bebeğim neden uyumuyor, bebekler neden uyumaz?” diye sordunuz, biz de enine boyuna açıkladık. Unutmamalısınız ki bebeğinizin neden uyumadığını anlamak, çözüm bulma yolunda ilk adım olabilir. Yaygın nedenleri ele alarak ve etkili stratejiler uygulayarak, bebeğinizin (ve sizin) ihtiyaç duyduğunuz dinlendirici uykuya kavuşmanıza yardımcı olabilirsiniz. Unutmayın, her bebek benzersizdir ve birine iyi gelen bir yöntem diğerine iyi gelmeyebilir. Sabır, tutarlılık ve biraz deneme yanılma, bu zorlu aşamayı atlatmanızda size çok yardımcı olacaktır. Eğer yardıma ihtiyaç duyarsanız, Budizzz her zaman ailenizin yanında!
Sıkça Sorulan Sorular
Bebekler neden gece uykuya direnir?
Bu sorunun cevabı bebeğin ayına göre değişir. Örneğin, yenidoğan döneminde bebeklerin uyumama nedeni beyaz gürültü yoksunluğu iken, 6. ayda büyüme atağı ya da 1 yaşında ayrılık korkusu olabilir. Unutmayın: Bebeğiniz her ay ciddi fiziksel ve bilişsel değişimler geçiriyor ve uyku düzenleri farklı nedenler yüzünden etkileniyor. Bu yüzden, bebekler neden uyumaz sorusunun cevabını bebeğin ayına göre vermek ve gelişim düzeyine uygun yöntemler uygulamak gerekli.
Yenidoğan bebek neden uyumaz?
Yenidoğan döneminde uyku sorunu yaşanmasının en yaygın nedeni beyaz gürültü yoksunluğudur. Henüz dış dünyaya yeni alışmaya çalışan bebekler, anne karnında geçirdikleri 9 ay boyunca alıştıkları ambiyanstaki kadar güvende hissetmezler ve birçok uyaranla dolu olan dış dünya huzursuzlanmalarına neden olur. Bu dönemde, anne karnındaki ambiyansı hatırlatan beyaz gürültü sesleri ile bebeğin huzurlu hissetmesini ve sakinleşerek uyumasını sağlayabilirsiniz.
1 aylık bebek neden uyumaz?
1 aylık bebeğin uyumamasının en yaygın nedeni beyaz gürültü yoksunluğudur. Henüz dış dünyaya yeni alışmaya çalışan bebekler, anne karnında geçirdikleri 9 ay boyunca alıştıkları ambiyanstaki kadar güvende hissetmezler ve birçok uyaranla dolu olan dış dünya huzursuzlanmalarına neden olur. Bu dönemde, anne karnındaki ambiyansı hatırlatan beyaz gürültü sesleri ile bebeğin huzurlu hissetmesini ve sakinleşerek uyumasını sağlayabilirsiniz.
4 aylık bebekler neden uyumaz?
4-5 aylık süreçte bebeklerin uyumamasının en yaygın nedeni uyku gerilemesidir. Bu dönemde bebekler, gece-gündüz ayrımını yavaş yavaş anlamaya ve uykunun rem evresini de deneyimlemeye başlarlar. Bu nedenle, uyku düzenlerinde değişimler, uykuya direnme, gece sık sık uyanma gibi sorunlar sıklıkla yaşanır.
6 aylık bebek neden uyumaz?
Diş çıkarma dönemi ya da büyüme atağı… Her iki durum da yaklaşık 6. ayda yaşanan ve bebeklerin ciddi uyku gerilemeleri yaşadıkları dönemlerdir. Bu nedenle, 6 aylık bebekler neden uyumaz sorusunun cevabını bulmak önemlidir. 6 aylık bebekte uyumama, huzursuzluk, uykuya dalmakta zorlanma ya da ağlama krizleri olabilir. Sebebin diş çıkarma dönemi mi yoksa büyüme atağı mı olduğunu gözlemledikten sonra doğru yöntemleri uygulayarak, uykusuzluk semptomlarını azaltabilirsiniz.
9 aylık bebek neden uyumaz?
9 aylık bebeklerin uyku sorunlarının ardında yatan en yaygın neden ayrılık kaygısıdır. Yaklaşık 8. ayda bebeklerde nesne kalıcılığı algısı gelişir ve bu da, terk edilme korkusu yaşamalarına neden olabilir. Bu dönemde bebekler, yalnız uyumayı reddeder, gece uykularından sık sık uyanır ve ebeveynlerini yanında ister, ya da ebeveynlerini salonda bırakıp uykuya gitmek istemez.
1 yaşında bebek neden uyumaz?
Yaş sendromu, ayrılık korkusu, 1 yaş uyku gerilemesi… 1 yaş bebeğinin uyku düzenini olumsuz etkileyen birden fazla yaygın durum söz konusu. Bu nedenle, 1 yaş döneminde (özellikle ilk aylar) bebeği gözlemleyerek nedenleri anlamak, doğru yöntemleri uygulamak ve en önemlisi de esnek olmak oldukça önemlidir. Çünkü özellikle ayrılık korkusu ve yaş sendromu, bebeğinizin sosyal-duygusal gelişiminde önemli dönüm noktaları ve esneklik, sabır ve farkında ebeveynlik oldukça önemli.
