İÇERİK TABLOSU |
Kolik Bebek Nedir? |
Kolik Bebek Neden Olur? |
Kolik Bebek Belirtileri |
Kolik Ne Kadar Sürer? |
Kolik Bebek Nasıl Sakinleştirilir? |
Kolik Bebek Nasıl Uyutulur? |
Kolik Bebek Müzikleri Nelerdir? |
Kolik bebeklerin tek bir tanımı bulunmamakla beraber bazı belirgin belirtileri vardır. Özellikle ağlama nöbetleri yaşayan bebeklere kolik bebek denir. Ancak kolik tanısı yalnızca doktorlar tarafından konulur. Her ağlayan ya da her gazı olan bebeğin kolik olduğu düşünülmemelidir.
Kolik Bebek Nedir?
Esasında kolik bebek, normalden fazla ve açıklanamayan şekilde ağlayan bebeklere verilen bir isimdir. Ancak, kolik bebek nedir sorusuna yalnızca bu belirtilerle, bir hastalıkmış gibi cevap verilemez; çünkü kolik aslında yaşanan durumun ismidir. Genellikle üç haftalıkken başlayıp, üç ila dört ay arasında sona eren bu durum, bebeğin sağlık durumu ile ilgili bir bilgi vermez. Yani bir hastalık değildir, son derece sağlıklı ve iyi bakılan bebeklerde bile görülebilir. Kolik bebeğin ağlama krizleri genellikle günün aynı saatlerinde, özellikle akşamları olur ve saatlerce sürebilir. Kolik bebeklerin gaz sancısı çekmesi, huzursuzlanarak ağlaması ve uyuyamaması en yaygın belirtilerdir.
Kolik Bebek Neden Olur?
Bebekler neden kolik olur, sorusunun net bir cevabı yoktur; çünkü henüz bu duruma kesin bir tanı koyulmamıştır. Sindirim sistemi gelişimi, gaz problemleri veya duyusal aşırı yüklenme gibi birçok faktörün kolik oluşumunda etkili olabileceği düşünülmektedir. Ancak, en çok kabul gören yaklaşım ‘bebeklerin bağırsaklarının henüz gelişme döneminde olduğu için sindirim ve gaz sorunları yaşamaları’dır. Ayrıca;
- Prematüre doğum
- Bebeğin sindirim sisteminin henüz tam olarak gelişmemesi
- Bebekte geğirme refleksi gelişiminin tamamlanmamış olması
- Reflü
- İnek sütü proteini tüketimi (Anne sütü de bu proteini içeriyor olabilir)
- Dengesiz beslenme (Yetersiz gıda alımı ya da aşırı besleme)
- Bazı hazır mamalar (Mama İçerikleri ve Karşılaştırmaları yazımıza da göz atabilirsiniz.)
- Gebelik sırasında tüketilmemesi gereken besinlerin anne tarafından tüketilmiş olması da kolik bebek nedenleri arasıdna sayılabilir.
Bebeklerin neden kolik olur sorusunun cevabı, tam olarak belirlenemediği için sorunu da tam anlamıyla çözmek mümkün değildir; yapılabilecek en doğru şey bu süreç geçene kadar bebeğe destek olmak ve sakinleşmesine, uykuya dalmasına yardımcı olmaktır. Bu nedenle, ebeveynler sık sık “kolik bebek nasıl uyur?”, “kolik bebek nasıl sakinleşir?” gibi soruların yanıtlarını ararlar. Dilerseniz, öncelikle kolik bebek belirtilerine hızlıca göz atalım ve ardından, bu sorulara cevap vererek kolik bebeğinize nasıl yardımcı olabileceğinizi öğrenelim.
Kolik Bebek Belirtileri
- Uzun süre yüksek sesle ağlama
- Günde 3 saatten fazla ağlama krizi
- Şiş karın bölgesi
- Bebeğin ağlarken acı çekiyormuş gibi bacaklarını çekmesi
- Ağlamaların bebeğin ihtiyaçlarından bağımsız olarak ortaya çıkması
- Ağlama krizlerinden sonra dahi bebeğin huzursuz olması
- 3 haftalıktan yaklaşık 4 aylık olana kadar süren benzer belirtiler ve gaz sorunları
Bu belirtilerin bir veya birkaçının bebekte olması, kolik bebek tanısını kolaylaştırır. Ancak, her bir belirtiyi gözlemlemeniz ve süreleri ile (bebek günde kaç saat ağlıyor, kaç saat uyuyor, gece ne kadar uyanıyor vb.) not almanız, doktor tanısını kolaylaştırır. Ayrıca, kolik bebek belirtilerinin aile tarafından net bir şekilde açıklanması, kolik bebeğe neden olan altta yatan bağırsak/sindirim sistemi problemlerinin saptanması için de önemlidir.
Kolik Ne Kadar Sürer?
- Kolik bebek sendromunun nedenlerine bağlı olarak süresi de değişir.
- Genellikle kolik bebek sendromu 4. aya kadar yavaş yavaş azalarak ortadan kalkar.
- Ancak, eğer yukarıda sıralanan koliği tetikleyici nedenler de varsa (örneğin reflü gibi) 1 yaşına kadar devam edebilir.
- Ancak, bebeklerde koliğin 4 aydan uzun sürmesi nadir karşılaşılan bir durumdur.
Kolik Bebek Nasıl Sakinleştirilir?
- Bebeğiniz ağlamaya başladığında kucakta veya beşiğinde ritmik hareketlerle yavaşça uyuması için sallayabilirsiniz.
- Emme refleksi ağlama nöbetlerini sakinleştirici etkiye sahiptir. Ağlama esnasında emzirebilir veya emziğini vermeyi deneyebilirsiniz.
- Emziren annelerin beslenmesine dikkat etmesi gereklidir. Gaz yapıcı besinleri tüketmemeye özen göstermelidir. Eğer bebeğiniz mama ile besleniyorsa mutlaka doktorunuzun önerdiği mamayı kullanmalısınız.
- Dışarı çıkabilme imkanınız var ise açık hava bebekleri sakinleştirici etkiye sahiptir. Bebeğinizin pusetiyle veya arabanızda kısa bir tur atarak sakinleşmesini sağlayabilirsiniz.
- Masaj herkese iyi geldiği gibi kolik bebeklere de yardımcı olur. Doktorunuza danışarak edineceğiniz bitkisel yağlar ile yapacağınız masaj bebeğinizin rahatlamasına destek olacaktır.
- Kolik bebekler müziğe karşı hassastırlar. Beyaz gürültü sesleri onları sakinleştirici etkiye sahiptir. Beyaz gürültülü uyku arkadaşı edinerek, sakinleşmesini sağlayabilir ve uykuya geçişini kolaylaştırabilirsiniz.
- Bebeğinizi ılık su altında karın bölgesine yavaşça dairesel masajlar yaparak yıkayıp, rahatlatabilirsiniz.
- Ayrıca, bebeğinizi göğsünüzün üzerinde yüzüstü yatacak şekilde uyutmaya çalışırsanız, kalbinizin sesini duyarak daha güvende hissedecek ve karın üstü uzandığı için de gazının çıkmasına yardımcı olacaktır.
- Ebeveynlerinin stresini bebekler direkt hissederler bu yüzden stresli olduğunuz zamanlar bebeğinizin ağlama krizi daha da şiddetlenebilir. Bebeğinizin yanında olabildiğince sakin kalmaya ve bebeğinize stres aktarmamaya özen göstermelisiniz. Elbette bunun ne kadar zor olduğunun farkındayız ve bazen duygu dalgalanmalarını kontrol etmekte zorlandığınızında. Aradığınız çözüm Farkında Ebevynlik Pratikleri olabilir.
- Bebekler emerken aceleci davranıp çok hava yutabilirler mutlaka her emzirme sonrası bebeğinizin gazını çıkarmaya özen gösterin.
Gaz sancısı ile aralıksız süren ağlama nöbetleri, bebeğin hem uyku düzenini hem beslenme düzenini etkiler. Bu sebeple, bu yöntemleri kullanarak bebeğinizi sakinleştirebilir ve kolikten daha az etkilenmesini sağlayabilirsiniz. Ancak, her bebekte her yöntem işe yaramayabilir, birden fazla yöntemi aynı ağlama süresinde denememeye özen göstermeniz önemlidir. Sürekli yeni uyarana maruz kalmak bebeğinizi daha da hırçınlaştırabilir.
Kolik Bebek Nasıl Uyutulur?
Kolik bebekleri uyutmak oldukça zorlayıcı olabilir, ancak bazı tekniklerle onların rahatlamasına ve uykuya dalmasına yardımcı olabilirsiniz. Bu nedenle, kolik bebek nasıl uyutulur sorusu, ebeveynler tarafından en sık sorulan sorular arasındadır. En kolay kolik bebek uyutma yöntemleri ise:
- Beyaz Gürültü Kullanımı
Kolik bebekler, genellikle beyaz gürültüye (örneğin saç kurutma makinesi, elektrik süpürgesi sesi veya özel beyaz gürültü cihazları) olumlu tepki verirler. Anne karnındaki sesleri hatırlatan bu sesler, tüm bebeklerin anne karnındaki güvenli ortamı hatırlayarak sakinleşmesini ve daha kolay uyumasını sağlarlar. Bu nedenle, kolik bebek uyutma yöntemleri arasında en etkili olan da beyaz gürültü kullanımıdır. Bebeğinizi uyuturken düzenli olarak bu sesleri kullanırsanız, sakinleşmesi ve uykuya dalması kolaylaşır; öyle ki yapılan araştırmalar beyaz gürültü seslerinin bebeklerin %80’ini 5 dk içinde uyuduğunu kanıtlamıştır.
- Kundak
Kundaklama, bebeklerin kendilerini daha güvende hissetmesine yardımcı olur. Kolik bebekler bazen ani hareketlerden korkup uyanabilir; kundaklama, bu refleksi kontrol altına alarak daha rahat uyumalarını sağlar. Ancak kundaklamayı doğru bir şekilde yapmak önemlidir, yanlış bir kundaklama bebeklerin fiziksel gelişimini sekteye uğratabilir. Bu nedenle, öncelikle doğru kundaklama yöntemlerini öğrenmenizi ve bebeğinizin rahat edebileceği ya da hareketlerinin tamamen ksııtlanmayacağı bir şekilde kundaklı uyutmayı denemenizi tavsiye ederiz.
- Sıcak Uygulaması
Eğer bebeğinizin kolik krizleri, gaz sancısı nedeniyle ortaya çıkıyorsa, karına hafif bir sıcaklık uygulamak, gaz sancısını hafifletebilir. Böylece, kolik gaz sancısı azalan bebeğiniz rahatlayarak daha kolay uykuya geçebilir. Ancak, bunu yaparken, bebeğinizin cildinin çok hassas olduğunu unutmamalı ve ona zarar vermemek için sıcak su torbası veya sıcak bir bez kullanmalısınız.
- Uyku Hijyenine Dikkat
Uyku hijyeni, 7’den 70’e hepimizin uyku sağlığı ve kalitesi için önemlidir. Ancak, geceleri sıklıkla uyunan minik kolik bebeğiniz için çok daha kritik bir konudur. Bebeklik döneminde Dünya Sağlık Örgütü’nün tavsiye ettiği uyku hijyeni kuralları ise:
- Bebekler tamamen karanlık ya da loş bir ortamda uyumalı
- Cildinin nefes alabileceği terletmeyecek, hava alan kumaşlar ile uyumalı
- Oda sıcaklığı 21 derece olmalı
- Oda nem oranı, %65 olmalı
- Yavaş ve Ritmik Sallama
Bebekleri yavaşça sallamak, onların kendilerini rahat hissetmesine yardımcı olabilir. Hafif ritmik hareketler, bebeğin kucağınızda ya da bebek arabasında uykuya dalmasını kolaylaştırabilir. Ancak, bebek sallamak gibi bir uyku desteği, 4. aydan sonra bebeğin desteksiz uykuya geçmesini zorlaştırabilir; çünkü bebeğiniz sallanarak uyumaya alışır. Bu nedenle, eğer sizin için uygun kolik bebek uyutma yönteminin bu olduğunu düşünüyorsanız, her seferinde bu uygulamayı yapmamanızı tavsiye ederiz.
- Uyku Rutinleri Oluşturma
Bebekler belirli bir uyku rutinine alıştıklarında daha güvende hissederler ve daha kolay sakinleşerek kolayca uykuya dalarlar. Ayrıca, bebeğiniz uyku ve rutinleri birbirleri ile bağdaştırdığı için siz uyku rutinini uygulamaya başlar başlamaz, beyni uyku vakti geldiğinin sinyalini alır ve uykuya hazırlanmaya başlar. Bu sayede, uykuya hazırlık yalnızca sizin yaptığınız bir süreç olmaktan çıkar ve bebeğinizin beyni de uykuya hazırlanarak size yardımcı olur. 0-3 yaş döneminde (yani kolik bebek süresi boyunca da) en doğru uyku rutinleri ise:
- Uyku öncesi ılık duş
- Kolik bebek masajı
- Beyaz gürültü sesleri kullanmak (kolik sesleri olarak da bilinir)
- Uyku hikayesi dinleme
- Oda ışığının kapatılarak loş bir ortam yaratılmasıdır.
Bu rutinlerin bir veya birkaçını peşpeşe yaptığınızda, bebeğiniz bu süreçleri uyku ile bağdaştıracak ve her seferinde uyku saatinin geldiğini daha kolay anlayacaktır. İlk 3 aylık dönemde, bebeğiniz gece-gündüz farkını da bilmediği için bu tarz uygulamalar, uyku saatini kavramasını da kolaylaştırır.
Kolik Bebek Müzikleri Nelerdir?
Kolik bebekleri sakinleştirmek için kolik müzikleri oldukça etkilidir. Özellikle, son dönemde yapılan araştırmalar sonrasında kolik müzikleri doktorlar tarafından da sıkça önerilmektedir. Peki, kolik müzikleri nelerdir ve kolik bebeği sakinleştirmek için ne dinletilir?
- Kolik bebek müzikleri olarak önerilen sesler, aslında beyaz gürültü sesleridir.
- Örneğin; saç kurutma makinesi sesi, dalga sesi, yağmur sesi, elektrikli süpürge sesi gibi sesler beyaz gürültüdür yani kolik bebek müzikleridir.
- Bu sesler, bebeğin anne karnında 9 ay boyunca duyduğu uğultuya çok benzer olduğu için kolik bebeklerin sakinleşmesini sağlamaktadır.
- Birçok ebeveyn kolik bebek müzikleri için internetten yardım alsa da bebeğin vücudunun dinlenmesi gereken uyku süresi boyunca, radyasyona maruz kalmaması için beyaz gürültü cihazları kullanımı çok daha sağlıklıdır.
- Ayrıca, beyaz gürültülü uyku arkadaşları hem koku hem de ses açısından bebeğinizi çift yönlü olarak sakinleştirir ve özellikle ağlama krizlerinde size oldukça fayda sağlayabilir.
Kolik bebek nedenleri ve belirtilerini sizlerle paylaştığımız içeriğimizin sonuna geldik. Dilerseniz Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nün Kolik Rehberi’ne de göz atabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Kolik Bebek Sendromu Nedir?
Kolik bebek sendromunun tek bir tanımı olmasa dahi bebeklerde ilk 3 haftadan 4. aya kadar süren, bebeğin sıklıkla ağlama krizi ve huzursuzluk yaşadığı, uykuya dalmakta zorlandığı ve gece sık sık uykudan uyandığı süreci ifade etmek için kullanılır.
Kolik Bebek Nasıl Anlaşılır?
Karında şişlik, ateş, huzursuzluk, ağlama krizleri ve uyumayı reddetmek, kolik bebek sendromunun en yaygın belirtileridir; ancak, bu durumların sıklığı ve ne kadar sürdüğü de tanıyı kolaylaştırır.
Kolik Bebek Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?
Kolik sendromu, 4. aya kadar azalarak ortadan kalkar. Bu süreçte, kesin bir tedavi yoktur; ancak, kolik bebek uyutma ve sakinleştirme yöntemleri ile bebeğin bu süreci daha kolay atlatması sağlanmalıdır.
Kolik Bebekler Hangi Sesleri Dinlemeli?
Beyaz gürültü! Bu sesler hem anne karnındaki seslere benzediği için kolik bebeğin daha kolay sakinleşmesini sağlar hem de uykuya geçişini kolaylaşır. Ayrıca, beyaz gürültü seslerinin maskeleme özelliği sayesinde bebek, dış sesler nedeniyle uykusundan uyanmaz ve uykusu bölünmediği için daha kaliteli uyuyabilir. Ancak, doktorlar, bu sesleri internetten dinletmek yerine beyaz gürültü cihazı kullanımını tavsiye etmektedir.
Kolik Bebek Belirtileri Ne Zaman Artar?
Özellikle 6-8. haftalarda kolik bebeklerin ağlama krizleri ve uyku sorunları tavan yapabilir. Ancak, endişelenmeyin; bu zorlu süreci atlattıktan sonra belirtiler giderek azalmaya başlar ve yaklaşık 4. ayda ortadan kalkar.
Kolik Bebek Ne Zaman Düzelir?
Kolik bebek sendromları 6-8. haftaya tavan yapar; ve ardından azalarak, yaklaşık 4. ayda tamamen ortadan kalkar. 4. aydan sonra kolik sendromları devam ediyorsa, akla mide/bağırsak sorunları gelmektedir.