Bebekler Ne Zaman Emekler? Bebeğinize Nasıl Destek Olabilirsiniz?

İÇERİK TABLOSU

Bebekler Ne Zaman Emekler?

Bebeklerde Emekleme Evreleri

Bebeklerde Emekleme Türleri

Emeklemeyi Destekleyici Oyuncaklar

“Bebekler ne zaman emekler, bebeğim neden emeklemiyor?” gibi bir dizi sorunuz olduğunu biliyoruz ve tüm sorularına tek tek cevap vereceğiz. Ama öncelikle belirterek başlayalım ki her bebeğin emekleme zamanı farklıdır ve emekleme zamanından öte, bebeklerde emekleme evrelerinin takip edilmesi ve doğru zamanda doğru kas gruplarını çalıştıracak oyunlar/desteklerle süreci yönetmek gerekir. Peki, nedir bu evreler ve bebeklerin emeklemesi için neler yapılmalıdır? Tüm sorularınızın cevabını birlikte keşfedelim. Hazırsanız, başlıyoruz!

Bebekler Ne Zaman Emekler?

Öncelikle belirtmek isteriz ki her bebek emekleme evrelerinden farklı zamanlarda geçer ve bu nedenle, farklı zamanlarda emekler ve yürür; hatta bazı bebekler hiç emeklemeden doğrudan yürüme evrelerine geçebilir. Bu süreci belirleyen genellikle bebeğin fiziksel gelişimi, motor becerileri, çevresel uyaranlar ve ebeveynlerin yaklaşımlarıdır. Bu nedenle, emekleme zamanından öte, emekleme evrelerine ve bebeğe nasıl destek olunabileceğine odaklanmak, çok daha doğru bir yaklaşımdır.

Dilerseniz Bebekler Ayına Göre Neler Yapabilir? yazımızdan da faydalanabilirsiniz.

Emekleme Evreleri

Desteksiz Oturma (4-6 Ay)

Bebekler genellikle 4 ila 6 aylıkken desteksiz oturmaya başlar ve desteksiz oturma sürecindeki kazanımlar, bebeğin emeklemeye başlaması için temel oluşturur. Çünkü bu süreçte, bebeklerin sırt ve karın kasları güçlenir ve dengede durma becerileri artar. Eğer bebek bu becerileri henüz kazanamadı ise sürünme ve emekleme becerilerini de henüz geliştiremez.

Karın Üstünde Sürünme (6-7 Ay)

Sırt ve karın kasları yeterince güçlenen bebekler, yaklaşık 6 ila 7. ayda, elleriyle zemine tutunup kendilerini öne doğru çekmeye çalışabilirler. Yani bir nevi yerde sürünmeye başlarlar ve bu sayede, kol ve omuz kasları da güçlenir.

Dört Ayak Pozisyonuna Geçme (7-8 Ay)

“İleri-geri sallama” olarak da bilinen bu evrede, bebekler dizlerini ve ellerini kullanarak dört ayak pozisyonuna geçmeye başlarlar. Bu sayede, hâlihazırda gelişmiş olan kol, omuz, sırt kaslarının koordinasyonu da artar ve bebeği bir sonraki emekleme aşamasına hazırlar.

İleri Hareket (8-10 Ay)

Yaklaşık 8-10 ay arasındaki süreçte ise bebekler artık, dört ayak pozisyonunda ilerlemeye yani “emekleme” dediğimiz hareketi yapmaya başlarlar. Bu süreçte, bebek ellerini ve dizlerini koordineli şekilde kullanaran öne ya da geriye doğru hareket etmeye başlar. (Evet, yanlış okumadınız; yaygın olmasa dahi bazı bebekler geriye doğru da emekleyebilir ve bu durum, bebeğin gelişiminde herhangi bir olumlu ya da olumsuz etkiye sahip değildir.)

Emekleme ile Keşif (10 Ay ve Sonrası)

Bebekler emeklemeyi öğrendikten sonra evin her köşesini keşfetmeye başlarlar. Bu dönemde bebeklerin merakı artar ve çevreleriyle daha yoğun etkileşim kurarlar. Farklı nesnelere ulaşmak için ayağa kalkma denemeleri yapmanın ve sonucunda yürümenin de en büyük kaynağı bu merak ve keşif halidir. Bu nedenle, bu evrede bebeklerin emekleyerek çevrelerini keşfetmeye teşvik edilmeleri oldukça önemlidir.

Bebekler Hangi Ayda Emekler?

Emekleme evrelerinden de anlaşılacağı üzere, bebeğin kesin olarak hangi ayda emeklemesi gerektiğini söylemek zor olsa da yaklaşık 8-10 ay arasında emeklemeleri beklenebilir. Ancak, bebeğiniz 10 aylık olmasına rağmen hâlâ emeklemiyorsa endişelenmeyin; önemli olan bebeğin hangi ayda emeklediği değil, yukarıdaki emekleme evrelerinden geçiyor olması ve kaslarının bu doğrultuda güçlenmesi, dengesinin artması ve kas koordinasyonunun gelişmesidir.

Bebeklerde Emekleme Türleri

Yukarıda bazı bebeklerin ters dahi emekleyebileceğine değindik; gelin bu konuya biraz daha yakından bakalım. Çünkü, bebekler neden farklı emekler, sorusu birçok ebeveynin aklını kurcalamaktadır. Halbuki bebeğin geri geri emeklemesinden yengeç gibi hareket etmesine kadar birçok farklı emekleme çeşidi vardır ve kas koordinasyonunda bir anormallik söz konusu olmadığı sürece, bunlar yalnızca bebeğinizin farklılığını vurgulayan detaylardır.

Klasik Emekleme (Dört Ayak Üzerinde Emekleme)

Birçok ebeveynin bebeği emeklemeye başladığında görmeyi umduğu manzara budur; çünkü en yaygın ve bilinen emekleme türü, klasik emeklemedir. Bu emekleme türünde bebek ellerini ve dizlerini zemine koyarak dört ayak pozisyonunda öne doğru hareket eder ve eller ve dizler arasında ritmik bir koordinasyon sağlanır.

Popo Kaydırma (Scooting)

Bazı bebekler ise dizlerini kullanmak yerine oturma pozisyonunda popolarını ileri doğru kaydırarak hareket ederler. Birçok ebeveyn, bu durumu “Bebeğim emeklemiyor.” olarak düşünse de esasında bu da bir emekleme çeşididir. Bazı bebekler, bu özel yöntemin sağladığı hareket kolaylığını fark ettiklerinde, daha az fiziksel güç gerektiren bu yöntemi uygulamayı tercih edebilirler. Bu durum, her ne kadar bebeğin fiziksel gelişiminde bir anormallik olduğunu göstermese ve tamamen doğal olsa da, bebeğin kas gelişiminin daha iyi desteklenmesi için klasik emeklemeye teşvik edilmesi gerekir.

Bebeğinizi bu alışkanlıktan vazgeçirmek için, evin zeminine sürtünmeyi artıran halılar serebilir ve poposunun üzerinde kayabileceği zeminleri azaltabilirsiniz. Bu sayede, scooting emeklemekte zorlanan miniğiniz, hareket etmek için klasik emeklemeye geçiş yapmak zorunda kalacaktır. Ayrıca, bebeğinizin popo üstünde kayarak ulaşamayacağı noktalara ilgi çekici oyuncaklar vb. koyarak da bebeğinizi dört ayak pozisyonunda emeklemeye teşvik edebilirsiniz. Bu sayede, miniğinizin kasları daha çok çalışacak ve yürüme evresine daha kolay geçecektir.

Asker Gibi Sürünme (Commando Crawl)

Bu da ebeveynlerin görmeye alışık olduğu, yaygın emekleme türlerinden biridir. Bu yöntemde bebekler, karınlarını yerden kaldırmadan sadece kollarını ve ayaklarını kullanarak sürünür; yani bir nevi asker gibi hareket ederler. Bu yöntemle emekleyen bebeklerde, özellikle kol ve sırt kasları hızla gelişir ve kas koordinasyonu artar. Tek eksisi ise bebeğin tabanlarının yere basmıyor oluşu ve bu nedenle, bebeğin ağırlığını dengelemeyi öğrenememesidir. Ancak, endişelenmeyin; bebeğiniz ilk ayağa kalkma denemelerine başladığında bu beceriyi de hızlıca kazanabilir. Şimdilik evin içinde sürünerek ilerlemesine ve kol-sırt kaslarını güçlendirmesine izin verebilirsiniz.

Yengeç Gibi Emekleme (Crab Crawl)

Bazı bebekler ise ileri doğru gitmek yerine yanlara doğru hareket etmeyi tercih eder. Bu hareket biçimi yengeçlerin yanal hareketine benzediği için "yengeç tarzı emekleme" olarak adlandırılır. Oldukça yaratıcı bir emekleme türü olan crab crawl, bebeklerin farklı kas gruplarını koordineli bir şekilde hareket ettirmelerine olanak verdiği için son derece tercih edilebilir bir türdür. Bu nedenle, eğer sizin de bebeğiniz yengeç  gibi emekliyorsa, farklı bir emekleme tarzına yönlendirmek için çaba harcamanıza gerek yok; yalnızca bu keyifli görüntünün tadını çıkarın ve merak etmeyin, bebeğinizin çalışması gereken tüm kas grupları çalışıyor ve yürümeye başlayınca her şey düzene girecek.

Ters Emekleme (Geriye Doğru Emekleme)

Bazı bebekler ise öne doğru emeklemek yerine geriye doğru hareket etmeyi tercih edebilir; çünkü kol kasları diğer kas gruplarına kıyasla daha çok gelişmiştir ve bu şekilde, daha kolay hareket ederler. Elleriyle zemine baskı yaparak geri geri ilerlemek, her ne kadar daha kolay olsa da bebeğinizin önüne ilgisini çekecek nesneler koyarak ileri doğru emeklemeye de teşvik edebilirsiniz. Ancak, bebeğiniz ileri doğru emeklemese de endişelenmenize gerek yok; çünkü zaman içinde bacak ve sırt kasları da geliştikçe ters emeklemeyi bırakacaktır.

Bebeklerin emekleme türlerinin çeşitliliğinden de anlayabileceğiniz gibi her bebeğin gelişim süreci kendine özgüdür ve bebekte bir gelişim geriliği olmadığı sürece, biçimin hiçbir önemi yoktur. Bu nedenle, bebeğinizin neden farklı emeklediğine takılmamanızı ve sadece, farklı kas gruplarını çalıştırması için ona nasıl destek olabileceğinize odaklamanızı tavsiye ederiz. Bu süreçte, özellikle Tummy Time Egzersizleri’nden faydalanabilir ve bebeğinizin sırt, kol ve bacak kaslarının daha fazla çalışmasını sağlayarak, yürümeye giden yolu kolaylaştırabilirsiniz. O halde gelin birlikte, emeklemeyi desteklemek için uygulayabileceğiniz yöntemlere de kısaca bir göz atalım!

Bebeklerde Emeklemeyi Destekleyici İpuçları

• Tummy Time Egzersizleri

• Kas gelişimini destekleyen oyunlar

• Yürüme ve emekleme yardımcısı oyuncaklar

• Güvenli alan oluşturma

Tummy Time Egzersizleri

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi, bebeklerin emekleme sürecinde daha fazla kas grubunu çalıştırmasını sağlamanın en etkili yöntemlerinden biri Tummy Time Egzersizleri’dir. Ayrıca, “Bebeğim emeklemiyor, ne yapabilirim?” diye merak eden ebeveynler için de tavsiye edilen bu egzersizler, esasında bebeğin karnının üzerinde vakit geçirmesini sağlayan aktivitelerdir. Bu sayede, karın kasları başta olmak üzere emekleme ve yürüme sürecinde rol oynayan kas grupları desteklenir. Peki, Tummy Time Egzersizleri’nin faydaları nelerdir?

• Boyun kaslarını güçlendirir ve baş kontrolünü geliştirir.

• Omurga sağlığını destekler.

• Kol ve bacak kaslarını harekete geçirerek emeklemeye hazırlık sağlar.

• Yürüme ve emekleme süreçlerini destekler.

Dilerseniz Tummy Time Egzersizleri Nasıl Yapılır? yazımızdan destek alarak, bu egzersizleri günlük rutininize dahil edebilirsiniz.

Kas Gelişimini Destekleyen Oyunlar

Bebeğinizin kaslarını güçlendirmeye yönelik oyunlar da emekleme ve yürüme sürecini kolaylaştırır. Bu oyunlar  arasında size önerebileceklerimiz:

• Rulo oyunu: Bebeğinizi tıpkı bir rulo gibi, bacaklarını karnına çekerek yuvarlayın ve gülerek teşvik edin. Ardından, aynı yuvarlanma işlemini kendisinin yapmasını isteyin. Bu basit ama etkili yöntemle hem sırt hem de karın kasları güçlenecektir.

• Uzanma oyunu: Küçükken bize yapıldığında çok sinirlendiğimiz uzanma oyunu da esasında bebeklerin emekleme ve yürüme aşamalarını desteklemek için birebir. Bu oyunu oynamak için tek yapmanız gereken, bebeğinizin ilgisini çekecek bir nesneyi, oturarak uzanabileceği bir yükseklikte tutmak ve almaya çalışması için teşvik etmek. Elinizdeki nesneyi almak için her uzandığında miniğinizin emeklemesi ve yürümesi için çok önemli olan karın ve kol kasları gelişecektir.

• Engel Parkuru: Geldik, bebeğinizin en çok seveceği oyuna! Onun için küçük bir engel parkuru (yumuşak nesnelerden) oluşturun ve parkuru tamamlamasını sağlayın. Henüz, emeklemeye başlamamış ama sürünebilen bebekler için en etkili parkur elemanları; sürünmesi için bir tünel (Karın ve kol kaslarını geliştirir.), üzerinden geçmesi için havlulardan bir yükselti (4 ayak pozisyonuna geçmesi için teşvik eder ve karın-kol-sırt-bacak kas dörtlüsünü çalıştırır.), poposunun üzerinde kendini ittirerek geçmesi gereken kaygan bir zemin (Karın ve kol kaslarını güçlendirir).

Yürümeye Teşvik Edici Oyuncaklar

Bebek gelişimini desteklemenin en etkili yollarından biri de şüphesiz ki oyuncaklar. Peki, bebeğinizin kas gelişimi ve yürümesini teşvik etmek için hangi oyuncakları kullanabilirsiniz. İşte birkaç etkili oyuncak:

• İtmeli ve Çekmeli Oyuncaklar: Bebeğiniz hareket ettikçe yuvarlanan toplar veya hareket eden arabalar ilgisini çekecek ve bebeğinizi de oyuncağın peşine gitmeye, onu yakalamak için emeklemeye vb. teşvik edecektir.

• Sesli ve Işıklı Oyuncaklar: Parlak ışıklar ve ses efektleri de bebeğin oyuncağa yönelmesini teşvik ettiği için oyunlara dahil edilerek, uzanma oyunu gibi aktivitelerle kombine edilebilir.

• Yürüme Arkadaşları: Tıpkı uyku arkadaşı gibi, yürüme arkadaşları da bebeklerin emekleme sonrası dönemde fiziksel gelişimlerini desteklemek için etkili araçlardır.

Kısacası, bebeklerin emekleme süreçleri birbirinden farklı olabilir ve bu tamamen normaldir. Önemli olan bebeğinizin bu süreçte kas gelişimini desteklemek, çevresini keşfetmesine olanak tanımak ve onu teşvik edici bir tutum sergilemektir. Dilerseniz Bebeklerde Yürüme Evreleri yazımızdan da faydalanarak, bir sonraki fiziksel gelişim sürecine hazırlanmaya da başlayabilirsiniz. Unutmayın, bebeğiniz için her adım, bir keşif ve büyüme fırsatı! 

Sıkça Sorulan Sorular

Bebekler Kaç Aylıkken Emekler?

Bebekler genellikle 8 ila 10 aylıkken emeklemeye başlarlar. Ancak bazı bebekler daha erken ya da geç emekleyebilir; hatta doğrudan yürüme evresine geçebilir. Bu durum tamamen bebeğin fiziksel gelişimi ve çevresel faktörlere bağlıdır ve bebekte fiziksel bir engel olmadığı sürece endişelenmenize gerek yoktur.

Bebeğim Emeklemiyor, Ne Yapmalıyım?

Bebeğiniz 10 aylık olmasına rağmen emeklemiyorsa panik yapmanıza gerek yoktur. Önemli olan bebeğinizin kas koordinasyonunun gelişip gelişmediği ve diğer motor becerileri kazanıp kazanmadığıdır. Eğer emekleme yerine sürünme, popo kaydırma gibi farklı hareketler yapıyorsa bu da normal kabul edilir.

Bebeklerin Ters Emeklemesi Normal mi?

Evet, bazı bebekler geriye doğru emeklemeyi tercih edebilir. Bu durum genellikle kol kaslarının daha fazla gelişmiş olmasıyla ilgilidir. Bacak ve sırt kasları güçlendikçe bebeğiniz öne doğru emeklemeye de geçebilir ya da hep ters emeklemeyi tercih edebilir. Her iki durumda da endişelenmenize gerek yok; ters emekleme nadir de olsa karşılaştığımız bir emekleme türüdür ve bebeğin fiziksel gelişimine olumsuz bir etkisi yoktur.

Bebek Hiç Emeklemeden Yürüyebilir mi?

Evet, bazı bebekler emekleme evresini atlayarak doğrudan yürüme evresine geçebilirler. Bu durum bebeğin gelişimi açısından bir sorun teşkil etmez. Önemli olan bebeğin fiziksel gelişiminin sağlıklı bir şekilde devam etmesidir.