Bebeklerde idrar yolu enfeksiyonu ve bağırsak sorunları sıkça karşılaşılan durumlardır. Ancak, bebekler konuşarak kendilerini ifade edemedikleri için sıkça gözden kaçar. Peki, bebeklerde idrar yolu enfeksiyonu belirtileri nelerdir? Bebeklerde idrar yolu enfeksiyonuna ne iyi gelir? Gelin birlikte inceleyelim.
Bebeklerde İdrar Yolu Enfeksiyonu Neden Olur?
Öncelikle idrar yolu enfeksiyonunu nasıl olur, inceleyelim;
- İdrar yolu enfeksiyonunun en büyük nedeni, makat bakterilerinin idrar torbası ya da böbreklere girmesidir.
- Kız bebeklerde idrar yolu daha kısa olduğu için kız bebeklerde idrar yolu enfeksiyonu daha çok görülür.
- Ayrıca, 5 yaş altı çocuk ve bebeklerde idrar yolu enfeksiyonunun yaygın nedenlerinden biri de idrar yolu ya da böbrek anomalisidir.
İdrar yolu enfeksiyonuna neden olan YANLIŞ bakım alışkanlıkları ise şunlardır:
- Bebek bezinin yetersiz sıklıkta değiştirilmesi
- Kız bebeklerin poposunun arkadan öne doğru silinmesi
- Bebek bezi değiştirilirken sabun içeren mendiller kullanılması
- Bebeklerde yetersiz su tüketimi
- Yanlış iç çamaşırı ya da bez kullanımı (Dilerseniz Bebek Bezi Nasıl Seçilmeli? yazımıza da göz atabilirsiniz.)
Bebeklerde idrar yolu enfeksiyonunu önlemek için bu alışkanlıklardan vazgeçilmelidir.
Bebeklerde İdrar Yolu Enfeksiyonu Belirtileri
- Çiş yaparken ağlama
- Çişini tutma
- Kötü kokulu ve koyu renkli çiş
- İdrarda kan bulunması
- Sık idrara çıkma ama çişini az yapma
- Sebepsiz ağlama krizleri
- İştahsızlık
- Persentil tablosunda gerileme
- Dengesiz uyku saatleri, idrar yolu enfeksiyonun en yaygın belirtileridir.
Bu belirtileri 2 yaşından küçük bebeklerde gözlemlemek, tuvalet eğitimi olmadığı için zor olabilir. Bu nedenle, bebeklerde idrar yolu enfeksiyonuna özel olarak üretilen bebek bezlerinden kullanılabilir. Bu bezler, bebek çişini yaptığında idrar yolu enfeksiyonuna sahip olup olmadığını test eder. Eğer bebekte idrar yolu enfeksiyonu varsa, renk göstergesi değişir ve böylece, bebekte idrar yolu enfeksiyonu nasıl anlaşılır sorununu çözer.
Bebeklerde İdrar Yolu Enfeksiyonu Tedavisi
Öncelikle bebeklerde idrar yolu enfeksiyonu olup olmadığının anlaşılması için bebekten örnek alınır ve kültür tahlili yapılır. Kültür tahlili sonuçlarına göre, doktor hangi antibiyotiğin kullanılacağına karar verir. Genellikle, bebeklerde idrar yolu enfeksiyonu tedavisi 2 hafta sürer. Bebekte böbrek anomalisi olma ihtimaline karşı böbrek ultrasonu da istenebilir.
UYARI: Bebeklerde idrar yolu enfeksiyonu antibiyotik ile tedavi edilse de bu antibiyotik doktor tarafından belirlenmelidir; çünkü hangi antibiyotiğin kullanılması gerektiği bakteriye göre değişebilir. Yani her ilaç her idrar yolu enfeksiyonunu tedavi etmez. Bu nedenle, bebeğe kültür tahlili yapılması önemlidir.
Bebeklerde İdrar Yolu Enfeksiyonuna Ne İyi Gelir?
Doktorunuz verdiği idrar yolu enfeksiyonu antibiyotiğine ek olarak aşağıdaki uygulamaları da deneyebilirsiniz. Ancak belirtmek isteriz ki 'İdrar yolu enfeksiyonuna ne iyi gelir?' sorusunun en doğru cevabı 'bağışıklık güçlendiriciler'dir.
- Öncelikle, bez ve cinsel organ temizliğine dikkat edilmelidir. (Aşağıda sıralanan önerilerimizi uygulayabilirsiniz.)
- Bağışıklık güçlendirici kullanılabilir. (Doktor kontrolünde)
- Eğer bebek ek gıdaya geçtiyse, C ve D vitamini yönünden zengin gıdalar ile beslenmesi önemlidir.
- 6-9 ay bebek beslenme tablosunun vazgeçilmezlerinden olan yoğurt da bebeklerde idrar yolu enfeksiyonuna iyi gelir.
Bebeklerde İdrar Yolu Enfeksiyonu Nasıl Önlenir?
Eğer bebeğinizde herhangi bir idrar yolu ya da böbrek anomalisi yoksa, aşağıdaki yöntemleri deneyerek bebeklerde idrar yolu enfeksiyonu önlenebilir:
- Bebeğin bezi dolmasını ve sertleşmesini beklemeden değiştirilmelidir.
- Bebek bezi seçimi doğru yapılmalıdır. Bazı bebek bezlerinde, çiş doğru dağıtılmadığı için tek noktada toplanır ve enfeksiyona zemin hazırlar. Bu bezler yerine çişi eşit dağıtan bezler tercih edilmelidir.
- Bebeklerin cinsel organ temizliğinde asla sabunlu mendiller tercih edilmemelidir.
- Ayrıca, banyo esnasında da bebeğin sabunlu su bulunan küvette oturmaması gerekir. Bu durumda da sabun bebeğin idrar yolları faunasını bozabilir.
- Kız bebeklerin makat temizliği arkadan öne doğru değil, önden arkaya doğru yapılmalıdır. Böylece, makat bakterilerinin idrar yollarına taşınması engellenir.
- 6. aydan itibaren bebeğe su içme alışkanlığı kazandırılmalıdır. Aksi halde, yetersiz su tüketimi bebeğin hem böbreklerine zarar verebilir hem de idrar yolu enfeksiyonuna zemin hazırlar.
- Bebeklerin bağışıklık sistemi güçlü tutulmalıdır. Bu nedenle, doktor kontrolleri aksatılmamalı ve vitamin eksikliği olup olmadığı düzenli takip edilmelidir.
- Ev yapımı bebek yoğurtları, bebeğin idrar yolu sağlığı için önemlidir. Beslenme tablosundan eksik edilmemelidir.
Bebeklerin İdrar Yolu Sağlığı İçin Banyo Alışkanlıkları
Banyo, bebeklerin hijyenini sağlamanın ötesinde, genel sağlıklarını desteklemek için önemli bir rutindir. Ancak, özellikle idrar yolu sağlığı söz konusu olduğunda, banyo alışkanlıklarında dikkat edilmesi gereken bazı kritik noktalar vardır. Doğru banyo alışkanlıkları bebeğinizin idrar yollarını korurken, yanlış uygulamalar enfeksiyonlara zemin hazırlayabilir.
- Sabun Kullanımı ve Doğru Temizlik Ürünleri Seçimi
Bebeklerin ciltleri oldukça hassastır ve doğal bir pH dengesine sahiptir. Özellikle genital bölgelerin temizliğinde sabun içeren ürünlerden kaçınılmalıdır; çünkü sabun, bu bölgedeki doğal flora dengesini bozarak, bebeklerde idrar yolu enfeksiyonlarına neden olabilecek bakterilerin üremesine yol açabilir. Bunun yerine, özel olarak bebekler için formüle edilmiş pH dengeli ve parfümsüz temizleyiciler tercih edilmelidir.
- Bebeğin Banyo Sırasında Oturma Pozisyonu
Bebeğinizin banyo sırasında sabunlu veya durgun suyun içinde uzun süre oturmasına izin vermemelisiniz. Sabunlu su, genital bölgeye temas ettiğinde, buradaki koruyucu bariyeri zayıflatabilir ve bakterilerin idrar yollarına ulaşmasına neden olabilir. Bebeği yıkarken akan temiz su ile durulama yapılmalı ve özellikle genital bölge temizliğine özen gösterilmelidir.
- Su Sıcaklığı ve Temizliği
Banyo suyunun sıcaklığı, bebeğin cildi için ideal olan 36-37°C arasında olmalıdır. Çok sıcak su, cildin kurumasına neden olabilirken, soğuk su bebekte rahatsızlık yaratabilir. Ayrıca, banyo suyunun temiz olması büyük önem taşır; çünkü suyun içine dökülen herhangi bir yabancı madde veya kir, bebeklerde idrar yolu enfeksiyonu riskini artırabilir.
- Doğru Kurulama Teknikleri
Banyo sonrası bebeğin genital bölgesi nazikçe kurulanmalıdır. Genital bölgeyi kurutmak için yumuşak ve temiz bir havlu kullanarak tampon hareketlerle su alınmalıdır; çünkü ovalama hareketleri cildi tahriş edebilir ve mikroorganizmaların girişine neden olabilir.
- Banyo Sıklığı ve Süresi
Bebeklerde tavsiye edilen banyo sıklığı haftada 2-3 kezdir. Ancak yaz aylarında veya terlemenin arttığı durumlarda bu sıklık artırılabilir. Banyo süresi ise 5-10 dakika ile sınırlandırılmalıdır; çünkü uzun süre banyoda kalmak da cildin doğal bariyerini zayıflatabilir.
- Özel Durumlar için Banyo Alışkanlıkları
Eğer bebeğinizde idrar yolu enfeksiyonu şüphesi varsa, doktorunuzun önerileri doğrultusunda hareket etmelisiniz. Böyle bir durumda banyo suyuna antiseptik maddeler eklemek veya özel ürünler kullanmak gerekebilir ve süreç bu şekilde kolaylaştırabilir. Ancak, bu tür uygulamaların mutlaka uzman onayı ile yapılması önemlidir.
Bez Kullanımında Sıkça Yapılan Hatalar
Bebek bezi kullanımı, ebeveynlerin günlük bakım rutinlerinin temel bir parçasıdır. Ancak, yanlış bez kullanımı ve değiştirme alışkanlıkları, bebeklerde idrar yolu enfeksiyonlarına yol açabilir. İşte, bebeklerin idrar yolu sağlığını korumak için dikkat edilmesi gereken bez kullanımıyla ilgili hatalar:
- Bezin Yeterince Sık Değiştirilmemesi
Bebek bezlerinin dolup sertleşmesini beklemek büyük bir hatadır; çünkü bez, idrar veya dışkı ile dolduğunda bakteri üremesi için ideal bir ortam oluşturur. Özellikle idrar ve dışkının birlikte olduğu durumlarda bakteriler hızla çoğalarak enfeksiyon riskini artırır. Bebek bezini, kirlenme sıklığına bağlı olarak 2-4 saatte bir değiştirmek en doğru uygulamadır.
- Yanlış Boyutta Bez Kullanımı
Bebeğin kilosuna ve yaşına uygun olmayan bez kullanımı, hem konfor sorunlarına hem de idrar yolu enfeksiyonu riskine yol açabilir. Küçük bezler bebeği sıkıştırarak cildin tahriş olmasına neden olurken, büyük bezler sızdırma yaparak hijyen sorunları yaratabilir. Bu nedenle, bez seçimi yaparken ambalaj üzerinde belirtilen kilo aralıklarına dikkat edilmelidir.
- Sabunlu Mendillerin Kullanımı
Bebek bezi değişimi sırasında sıklıkla kullanılan sabunlu veya parfümlü mendiller, genital bölgedeki doğal koruyucu florayı bozabilir. Bunun yerine, parfümsüz, alkol içermeyen ve pH dengeli temizleme mendilleri kullanılmalıdır. Ya da daha doğal bir alternatif olarak, ılık suyla nemlendirilmiş pamuk da tercih edilebilir.
- Bez Seçiminde Kaliteye Önem Vermemek
Bazı bez markaları, sıvıyı doğru şekilde dağıtamayarak tek bir noktada birikmesine neden olabilir. Bu durum, cildin uzun süre ıslak kalmasına ve enfeksiyon riskinin artmasına yol açar. Ayrıca, bezin iç yüzeyinin nefes alabilir özellikte olması, bebeğin cildinin havalanmasını sağlayarak enfeksiyon riskini azaltacaktır.
- Gece Boyunca Bezi Değiştirmemek
Gece boyunca bebeğin bezi değiştirilmeden bırakılırsa, uzun süre idrar ve dışkıya maruz kalan cilt tahriş olabilir ve bakteriler hızla çoğalarak bebeklerde idrar yolu enfeksiyonuna neden olabilir. Eğer bebeğiniz gece boyu uyanmıyorsa, uyku sırasında bile bezin en az bir kez kontrol edilmesi faydalıdır.
- Doğru Malzeme ve Ürün Kullanımını İhmal Etmek
Bez değişimi sırasında kullanılan tüm ürünler, hipoalerjenik ve bebek cildine uygun olmalıdır. Bezin altına uygulanan pişik kremleri de bu kriterlere uygun seçilmeli ve ince bir tabaka halinde sürülmelidir.
- Bez Çıkardıktan Sonra Hemen Yenisini Takmak
Bez değiştirme sırasında bebeğin altının kısa bir süre havalandırılmasına izin vermek, hem cilt sağlığı için önemlidir hem de bebeklerde idrar yolu enfeksiyonunun önlenmesinde oldukça etkilidir. Bu alışkanlık, bebeğin cildinin nefes almasını sağlar ve nemin azalmasına yardımcı olur. Siz de, bez değiştirme işleminden önce birkaç dakika bebeğin altını açık bırakmayı alışkanlık haline getirebilirsiniz.
Bebeklerde idrar yolu enfeksiyonu belirtileri takip edildiği ve idrar yolu enfeksiyonuna iyi gelen bu yöntemler uygulandığı sürece içiniz rahat edebilir. Eğer bebeğinizin böbrek ultrasonunda bir sorun yoksa bu kadarı yeterli olacaktır. Unutulmamalıdır ki bebeklerde idrar yolu enfeksiyonu her ne kadar anlaşılması zor bir durum olsa da uzun vadede birçok sağlık sorununa neden olabilir. Bu nedenle, bu konuda bilgili olmak ve doğru alışkanlık edinmek önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Bebeklerde koyu renk çiş neden olur?
Bebeğin çişinin koyu renkli ve kokulu olmasının en yaygın nedeni, idrar yolu enfeksiyonudur.
Bebekler neden çişini az yapar?
Bebeğin çişini tutması ya da sık sık ama azıcık çiş yapmasının en yaygın nedeni idrar yolları enfeksiyonudur. Doktora başvurulmalı ve idrar örneği verilmelidir.
Bebek neden çiş yaparken ağlar?
Bebeğin çişini yaparken ağlamasının en büyük nedeni idrar yolu enfeksiyonu olmasıdır. Özellikle bezlenen bebeklerde anlamak zor olsa da bebek çişini yaparken canı acıyor olabilir ve antibiyotik tedavisi için doktora başvurulmalıdır.
Bebeklerin idrar yolu sağlığı için neler yapılmalı?
Bebeklerin idrar yolu sağlığını korumak için sık bez değişimi yapılmalı, genital bölge temizliği özenle sağlanmalı ve uygun hijyen kurallarına dikkat edilmelidir. Ayrıca banyo sırasında sabun kullanımı sınırlandırılmalı ve pH dengeli temizleyiciler tercih edilmelidir.
Bebek banyosunda hangi ürünler kullanılmalıdır?
Bebek banyosunda sabun içermeyen, pH dengesi hassas olan ve bebek cildine uygun ürünler tercih edilmelidir. Özellikle parfümsüz ürünler, cilt bariyerini koruyarak enfeksiyon riskini azaltır.
Sabun kullanımı bebeklerin genital bölgesine zarar verir mi?
Evet, sabun genital bölgenin doğal pH dengesini bozarak koruyucu bariyerin zayıflamasına ve enfeksiyon riskinin artmasına neden olabilir. Bunun yerine pH dengeli ve parfümsüz temizleyiciler kullanılmalıdır.
