| İÇERİK TABLOSU |
| Bebeklerde Öksürük Türleri |
| Bebeklerde Öksürük Nedenleri |
| Mevsimlere Göre Öksürük Nedenleri |
| Bebeklerde Öksürüğe Ne İyi Gelir? |
| Bebeklerde Öksürük Ne Zaman Tehlikelidir? |
Bebeklerde ateşten sonra, en çok hastaneye başvurma sebebi olan sorun, bebeklerde öksürük olarak görülmektedir. Yetişkinler arasında da çok yaygın olan ve kendi kendine geçmesi muhtemel görülen öksürük, söz konusu bebeklerimiz olduğunda telaşa neden olmaktadır. Bu telaşın önüne geçmek ve sakin, sağlıklı kararlar alabilmek için ise bebeklerde öksürüğün çeşitleri ve nedenleri hakkında, her ebeveynin bilgi sahibi olması gerekmektedir. Size ve bebeğinizin sağlığınıza değer veren Budizzz ailesi olarak, bebeklerde öksürük, çeşitleri ve altında yatması muhtemel sorunları sizler için açıklamaya çalıştık.
Bebeklerde Öksürük Türleri Nelerdir?
1. Kuru Öksürük
Kuru öksürük, genellikle mukus ya da balgam üretiminin olmadığı, boğazda tahrişe veya enfeksiyona bağlı olarak gelişen bir öksürük türüdür. Bu durum, bebeğin solunum yollarında kuruluğa neden olabilir ve rahatsızlık verici bir his yaratabilir. En sık soğuk algınlığı, grip veya alerjik reaksiyonlar sonucunda görülür. Kuru öksürük gece saatlerinde daha yoğun hale gelebilir, bu da bebeğin uyku düzenini etkileyebilir.
Tedavi Yaklaşımı: Nemlendirici cihazlar kullanmak, bebeğe ılık bir banyo yaptırmak ve buhar uygulaması yapmak rahatlama sağlayabilir.
2. Balgamlı (Üretken) Öksürük
Bu öksürük türü, solunum yollarında biriken mukus veya balgamın atılmasıyla karakterizedir. Genellikle bronşit, zatürre veya soğuk algınlığı gibi enfeksiyonlardan kaynaklanır. Bebeğin öksürük ile birlikte balgam çıkarması, vücudun enfeksiyona karşı savunma mekanizmasının bir parçasıdır.
Tedavi Yaklaşımı: Bebek yüzüstü yatırılarak sırtına hafifçe masaj yapılabilir. Ayrıca, burun aspiratörleriyle mukusun temizlenmesi önerilir.
3. Havlar Tarzda Öksürük
Havlar tarzda öksürük, genellikle krup hastalığından kaynaklanır ve boğuk, kaba bir sesle kendini gösterir. Ses tellerinde ve solunum yollarında şişlik meydana geldiği için bu tip öksürük gece daha şiddetli olabilir. Bebeklerde ses kısıklığı, nefes alırken hırıltı ve öksürükle birlikte yüksek ateş gibi belirtiler görülebilir.
Tedavi Yaklaşımı: Serin ve nemli havada vakit geçirmek bebeğin solunum yollarını rahatlatabilir. Ancak, belirtiler devam ederse mutlaka doktora başvurulmalıdır.
4. Psikojenik Öksürük
Bebeklerde öksürük bazen fiziksel bir rahatsızlıktan kaynaklanmayabilir. Özellikle uzun süren enfeksiyonların ardından, bebek öksürüğü bir alışkanlık olarak sürdürebilir. Psikojenik öksürük olarak adlandırılan bu durum, genellikle gün içinde yoğunlaşır ve uyku sırasında kaybolur.
Tedavi Yaklaşımı: Bu tür öksürükler genelde kendiliğinden azalır. Ebeveynler bu durumda telaş yapmamalı ve bir süre gözlem yapmalıdır.
5. Alerjik Öksürük
Alerjiler, toz, polen, evcil hayvan tüyü gibi tetikleyicilere bağlı olarak öksürüğe neden olabilir. Alerjik öksürük genelde kuru bir öksürüktür ve alerjiye bağlı burun akıntısı, göz yaşarması gibi belirtilerle birlikte görülür.
Tedavi Yaklaşımı: Alerji kaynaklarını belirlemek ve uzak durmak önemlidir. Bebeğin odasında toz birikimini önlemek, düzenli temizlik yapmak etkili olabilir.
Bebeklerde Öksürük Nedenleri Nelerdir?
Öncelikle belirtmek gerekir ki öksürük, vücudun hastalıklara karşı geliştirdiği bir savunma mekanizmasıdır ve oldukça sağlıklı bir tepkidir. Savunma mekanizmasına bağlı olarak gelişen öksürük dışında, hastalıklara ve tahrişe bağlı da bebeklerde öksürük oluşabilmektedir.
- Soğuk Algınlığı: Bebeklerde öksürük şikayetinin en yaygın sebebi, viral bronşit olarak da bilinen soğuk algınlığıdır. Ateş ve benzeri eşlik eden şikayetler olmadığı sürece, bebeğinizin sağlığından şüphelenilecek bir durum olmayabilir. Bebeğinizin öksürüğünü ve ateşini gözlem altında tutmak ve doktorunuzun önerdiği ilaçlarla bu süreci atlatmak mümkündür.
- Balgam Birikmesi: Bebekler, hasta olmadıkları zamanlarda da sık sık mukus ya da balgam yutarlar ve bu durum, bir sorun teşkil etmez. Ancak, kış ve sonbahar aylarında havaların soğumasıyla birlikte vücudun ürettiği mukus miktarı da artar. Bebelerimizin bu mukusu yutması sonucu, boğazda birikme oluşabilir ve öksürüğe neden olabilir.
- Bahar Nezlesi: Yetişkinlerin de mevsim geçişlerinde sık sık yaşadığı bahar nezlesi, bebeklerde de karşılaşılan ve sebebi bilinmediği için telaş yaratan durumlardan biridir. Havadaki toz ve nem oranı, polenler ve benzeri değişiklikler, bu durumun sebebi olabilmektedir.
- Alerji: Birçok yetişkin bile sahip olduğu tüm alerjileri bilmemektedir. Bu sebeple, bebeğinizin sahip olduğu alerjileri de henüz bilmemenizde bir sakınca olmayabilir; ancak, nefes alırken hırıltıya sebep olan ya da nefes almada sıkıntı yaratan durumlarda doktora başvurulmalıdır.
- Tahriş Edici Maddeler: Bebekler, dış dünyayı tanımaya çalışırken ellerine aldıkları nesneleri ağızlarına ya da burunlarına götürmeye meyillidirler. Özellikle, bazı bebekler burunlarına peçete ve benzeri maddeler sokma alışkanlığına sahip olabilirler ve biriken maddeler öksürüğe ya da tahrişe sebep olabilir. Eğer bebeğinizin böyle bir alışkanlığı varsa, öksürük ya da hırıltı gibi belirtileri gözlemlemeli ve doktora başvurmalısınız; çünkü bu maddeler, ilerleyen yaşlarda öksürükten daha ciddi sorunlara da neden olabilir.
- Krup: Bebeklerin ses tellerinde ya da solunum yolunda oluşan krup, özellikle 6 ay ilâ 3 yaş arasında rastlanan bir sorundur. Dikkate alınmayan krup virüsleri, bebeklerde viral enfeksiyonlara sebebiyet verebilir.
- Reflü: Mide asidinin boğaza gelmesine ve boğazda tahrişe neden olan reflü, özelikle 0- 6 ay bebeklerde sık karşılaşılan bir durumdur. Boğazda oluşan tahriş sonucu, öksürüğe sebep olur ve kendini bu şekilde belli eder. 2 haftadan uzun süren öksürüklerde doktora danışılması ve hastalığın tespiti önemlidir.
- Diğer Hastalıklar: Doğuştan gelen fiziksel farklılıklar, sinüs kaynaklı sorunlar ve astım gibi hastalıklar da bebeklerdeki öksürüğün nedeni olabilir. Sık karşılaşılan bir durum olmamasına rağmen, 2 haftadan uzun süren öksürüklerde doktora başvurmak ve altta yatan bir hastalık olup olmadığından emin olmak önemlidir.
Mevsimlere Göre Bebeklerde Öksürük Nedenleri
Bebeklerde öksürük, mevsimsel değişikliklere bağlı olarak farklı nedenlerden de kaynaklanabilir. Özellikle bağışıklık sistemi henüz tam olarak gelişmemiş bebeklerde, hava sıcaklığındaki değişimler ve mevsimsel alerjenler öksürük şikayetlerinin artmasına yol açabilir. Mevsimlere göre öksürük nedenlerini şu şekilde açıklayabiliriz:
1. Kış Aylarında
Kış aylarında soğuk hava, düşük nem oranı ve artan viral enfeksiyon riski bebeklerde öksürüğün başlıca nedenlerindendir. Özellikle nezle, grip ve bronşit gibi hastalıklar bu dönemde yaygın olarak görülür.
Öneri: Bebeklerin bulunduğu ortamın nem oranını artırmak, kalın giydirmek ve kalabalık ortamlardan uzak tutmak başlıca önlemlerdir.
2. Bahar Aylarında
Bahar ayları alerjenlerin yoğun olduğu bir dönemdir. Polenler, çiçek tozları ve havadaki diğer alerjenler, bebeklerde alerjik öksürüğe neden olabilir. Bu durumda, mevsimsel alerjilere bağlı olarak burun tıkanıklığı ve gözlerde sulanma gibi ek belirtiler görülebilir.
Öneri: Bahar aylarında açık havada geçirilen zamanı sınırlamak ve alerji ilaçları ve tedavisi için doktora danışmak önemlidir.
3. Yaz Aylarında
Yaz aylarında öksürük genelde klima kullanımına bağlı olarak ortaya çıkar. Klimaların nem oranını düşürmesi ve havadaki alerjenlerin yayılması, bebeklerin solunum yollarını tahriş edebilir. Ayrıca sıcak havalarda terleme sonucu meydana gelen sıvı kaybı da mukusun kurumasına ve öksürüğe neden olabilir.
Öneri: Klimaların bakımını düzenli yaptırmak ve bebeklerin bol sıvı tüketmesini sağlamak önemlidir.
4. Sonbahar Aylarında
Sonbahar aylarında sıcaklık değişimleri ve ani hava soğumaları bebeklerin bağışıklık sistemini zorlayabilir. Bu dönemde nezle ve grip gibi hastalıklara sıkça rastlanır. Ayrıca rüzgarlı havalarda havadaki tozlar öksürük şikayetlerini artırabilir.
Öneri: Bebeğin giyimine dikkat etmek ve dış mekanlarda rüzgardan korunmasını sağlamak faydalı olacaktır.
Bebeklerde Öksürüğe Ne İyi Gelir?
İnternette, bebeklerde öksürüğe iyi gelmesi nedeniyle birçok farklı yiyecek ve içecek tarifi bulunmaktadır. Ancak unutmamak gerekir ki bu tarifler bebeğinizin öksürüğün iyi geliyor dâhi olsa alerji ya da sindirim kaynaklı başka sorunlara yol açabilir. Bu sebeple, bu tarifleri bilgi kirliliği olarak görmenizi ve doktoruna başvurmadan, bebeğinize herhangi bir takviye vermemenizi tavsiye ediyoruz. Bebeğinizi rahatlatmak için uygulayabileceğiniz basit yöntemleri ise şöyle sıralayabiliriz;
- Bebeğinizde kuru öksürük gözlemliyorsanız, solunum yollarını nemli tutmak hem öksürük sorununu daha kolay atlatmasına yardımcı olur hem de boğazda tahriş oluşması gibi olumsuzlukların önüne geçebilir. Bebeğinizin odasını nemli tutmak için, oda nemlendirici cihazlar kullanabilir ya da kış aylarında, peteklerin üstüne bir tas su koyabilirsiniz.
- Bebeğinize ılık banyo yaptırmak ve banyo sonrasında odada biraz vakit geçirmek de öksürük için faydalıdır. Böylece, ılık su ve buhar bebeğinizin solunum yollarını yumuşatacak ve öksürüğünü hafifletecektir.
- Her rahatsızlıkta olduğu gibi öksürükte de yeterli uyku alımı, iyileşme sürecini hızlandırmaktadır. Eğer bebeğiniz öksürük nedeniyle sık sık uyanıyor ve tekrar uyumakta sorun yaşıyorsa, yastığını biraz yükseltmeyi deneyebilir ya da bir uyku arkadaşı edinerek sağlığı için gerekli olan uykuyu almasını sağlayabilirsiniz.
- Balgam ya da mukusa bağlı öksürük sorununda ise, bebeğinizi yüzüstü yatırarak sırtını sıvazlayabilir ya da burun aspiratörü kullanabilirsiniz. Böylece bebeğiniz balgamını ya da mukusunu atacak ve rahatlayacaktır.
Bebeklerde Öksürük Ne Zaman Tehlikelidir?
- Bebeklerde öksürükle birlikte nefes darlığı görülüyorsa bir an önce doktora başvurmakta fayda vardır; çünkü bu tarz öksürük, astım benzeri hastalıkların habercisi olabilir.
- Öksürüğe ateşin eşlik etmesi de dikkat ve gözlem gerektiren durumlardandır. Böyle bir durumda bebeğinizin ateşini gözlem altında tutmak ve düşürmeye çalışmak gerekebilir. Ateşin kritik seviyeye ulaşması durumda, acilen doktora başvurulmalıdır. Bebeğinizin ateşinizi düşürmenin ve normal ateşi kritik ateşten ayırmanın yollarını öğrenmek için “Bebeklerde Ateş Hakkında Bilinmesi Gerekenler” isimli yazımıza da göz atabilirsiniz.
- Bebeğinizin boğazında ya da burnunda yabancı bir cisim olmasından şüpheleniyorsanız da bir an önce doktorunuza başvurmanızı tavsiye ediyoruz; çünkü bu cisimlerden kaynaklı öksürük, zaman içinde geçse dâhi ilerleyen yaşlarda solunum sıkıntılarına sebep olabilmektedir.
- Öksürük, nadiren de olsa boğaz tahrişine bağlı olarak iştahsızlığa sebep olabilmektedir. Bebeğinizin ihtiyacı olan besinlerden mahrum kalmaması için, doktorunuza başvurmanız önemli olabilir.
Kaynak: Sağlık Bakanlığı
Sıkça Sorulan Sorular
Bebeklerde krup nedir?
Bebeklerin ses tellerinde ya da solunum yolunda oluşan krup, özellikle 6 ay ilâ 3 yaş arasında rastlanan bir sorundur.
Bebeğim öksürüyor, ne yapmalıyım?
Bebeğinizde kuru öksürük gözlemliyorsanız, solunum yollarını nemli tutmak hem öksürük sorununu daha kolay atlatmasına yardımcı olur hem de boğazda tahriş oluşması gibi olumsuzlukların önüne geçebilir.
Bebeklerde öksürük tehlikeli midir?
Bebeklerde öksürükle birlikte nefes darlığı görülüyorsa tehlikeli olabilir; ancak aksi takdirde soğuk algınlığı gibi basit bir durum olma ya da bebeğinizin burnunda yabancı cisim olma ihtimali yüksektir.
Bebeklerde kuru öksürük için evde ne yapılabilir?
Kuru öksürükte odanın nemini artırmak için nemlendirici cihaz kullanabilir veya bebeğinize buhar banyosu yaptırabilirsiniz. Ayrıca, bebeğin bol sıvı tüketmesini sağlamak da rahatlama sağlayabilir.
Bebeğim alerjik öksürük yaşıyor, ne yapabilirim?
Alerjik öksürükte, alerji tetikleyicilerinden (toz, polen, evcil hayvan tüyü vb.) uzak durmak önemlidir. Bebeğin odasında düzenli temizlik yaparak toz birikimini önleyebilirsiniz. Belirtiler devam ederse bir alerji uzmanına danışmanız faydalı olacaktır.
Mevsim değişimlerinde bebeklerde öksürük neden artar?
Mevsim değişimlerinde sıcaklık dalgalanmaları, hava kuruluğu ve alerjenlerin artışı, bebeklerin hassas solunum yollarını etkileyerek öksürük şikayetlerini artırabilir. Bu dönemlerde bebeğin giyimine dikkat etmek ve bulunduğu ortamı uygun koşullarda tutmak faydalıdır.
