| İÇERİK TABLOSU |
| Bebeklerde Gaz Neden Olur? |
| Bebeklerde Gaz Belirtileri |
| Gaz Sorunu Ne Zaman Biter? |
| Doğru Gaz Çıkarma Pozisyonları |
| Bebeklerde Gaz ve Uyku İlişkisi |
“Bebeklerde gaz neden olur?” ve “Bebeğin gazı nasıl çıkarılır?” soruları ilk 3 ayda sıklıkla karşılaşılan ve ebeveynlerin kafasını kurcalayan soruların başında gelir; çünkü bebeklerin dörtte biri yenidoğan sürecinde gaz sorunları yaşar ve bu süreç giderek günlük yaşamı da etkisi altına almaya başlar. Ancak, bebeklerde gaz sancısının nedenlerini ve bebeğin gaz sorununa çözümleri bildiğiniz sürece bu süreci hafifletmek mümkündür.
Bebeklerde Gaz Neden Olur?
Öncelikle belirtmek isteriz ki ilk 3 ay boyunca bebeklerin yaşadığı gaz sorunu bir hastalık değildir; aksine son derece normal bir fizyolojik adaptasyon sürecidir.
- Yenidoğan adaptasyon süreci
Bebeklerin dış dünyada adaptasyon sorunu yaşadığı konulardan biri de emmedir. İlk defa anne sütü emerek beslenmeye başlayan bebeğinizin emme sırasında hava yutması ve bu havanın gaz sancılarına neden olması oldukça normaldir. İlk 3 aylık sürecin sonrasında bebeğiniz emme konusunda uzmanlaşacak ve bu sorun giderek azalacaktır.
- Yanlış emzirme pozisyonu
Bebeklerin emerken gaz yutma sebeplerinden biri de emzirme pozisyonunun yanlış olmasıdır. Yanlış pozisyonda süt emmeye çalışan bebek, memenin ağzına tam oturmaması nedeniyle hava yutuyor olabilir. Tıpkı bebeğiniz gibi sizin de emzirme sürecine adapte olmanız ve emzirmede uzmanlaşmanız gerekebilir.
- Yeterince gelişmemiş sindirim sistemi
Bebekler doğduklarında birçok sistemleri gelişimini henüz tamamlamamış olur; bu sistemlerden biri de sindirim sistemidir. Bu sebeple, bebeğiniz laktoz da dahil olmak üzere birçok gıdayı sindirmekte zorlanabilir. Anne sütünün yağ durumuna bağlı olarak, anne sütünü sindirmekte zorlanmaları ve gaz sorunları yaşamaları oldukça yaygın bir durumdur. Bebeğiniz büyüdükçe bu sorun da azalacaktır.
- Annenin yanlış beslenmesi
Annenin yediği bazı besinler de bebeklerde gaz sorununa yol açabilir. Örneğin, kafein yemek, portakal ya da greyfurt gibi sağlıklı besinleri yerken dozu kaçırmak gibi küçük beslenme yanlışları, bebeklerde gaz sancısını tetikleyebilir.
- Mama ile besleme
Anne sütü yerine mama ile beslenen bebeklerde, mamaya bağlı gaz sorunu da oldukça yaygındır. Doktorunuza danışarak mamayı değiştirmeyi düşünebilir ya da biberon kullanımınızın doğru olup olmadığına emin olabilirsiniz.
- Yanlış biberon kullanımı
Yanlış biberon kullanımı da tıpkı yanlış emzirme pozisyonları gibi bebeklerin hava yutmasına ve gaz sorunu yaşamasına neden olabilir. Biberonla besleme esnasında, biberonu bebeğinizin ağzına tam oturtarak ve hava yutabileceği boşluk kalıp kalmadığına dikkat ederek, gaz sorunlarını bir nebze olsun hafifletebilirsiniz.
- Bebeğin ağlama sırasında gaz yutması
Bebeklerde Gaz Belirtileri
- Huzursuzluk
- Ağlama krizleri (özellikle geceleri)
- Karında şişlik ya da sertlik
- Bebeğin ağlarken dizlerini karnına çekmeye çalışması
- Uyku sorunları
Bu sorunlar sıklıkla kolik bebek sendromu ile de karıştırılmaktadır; bebeğinizde bu belirtiler çoksa ve dönem dönem yinelemek yerine kalıcı olduğunu düşünüyorsanız, doktorunuza başvurmanızı tavsiye ederiz.
Bebeklerde Gaz Sorunu Ne Zaman Biter?
Yukarıda da anlatmaya çalıştığımız gibi, bebeklerde gaz sancısı ilk 3 ay boyunca süren fizyolojik adaptasyon sürecinin bir sonucudur. Bu sebeple, yenidoğan döneminin atlatılmasının ardından giderek azalan gaz sorunları, genellikle 4. aydan itibaren tamamen ortadan kalkar.
Hem bebeğin dış dünyaya adapte olması hem de 4. aydan itibaren hareketlenerek bağırsaklarının da rahatlamasına yardımcı olması ile gaz sancısı azalarak biter.
Bebeklerde Gaz Sorununa Ne İyi Gelir?
“Bebeklerin gaz sancısı nasıl geçer?” sorusunun cevabını merak ediyorsanız, aşağıda önerilerimizi ve gaz çıkarma pozisyonlarını deneyerek etkili sonuçlar alabilirsiniz.
- Emzirme sırasında molalar vererek bebeğinizin gazını çıkarabilir ya da bağırsaklarına yardımcı olmak için karnına masaj yapabilirsiniz.
- Yine emzirme esnasındaki molalarda meşhur bisiklet hareketini yaptırabilirsiniz.
- Hem meme ucunuzun hem de biberonun bebeğinizin ağzına tam oturmasını ve hava boşluğu kalmamasını sağlayabilirsiniz.
- Eğer biberonla emen bebeğinizin gaz sorunlarını çözemiyorsanız, gaz sorunları olan bebeklere özel biberonları deneyebilirsiniz. Bu biberonlar, bebeğinizin besleme sırasında hava yutmamasını sağlayacak aparatlara sahiptir.
- Gaz sancıları yüzünden tetiklenen uyku sorunlarını gidermek ve uykusuzluğun bebeğinizi daha da huzursuz etmesini önlemek için beyaz gürültü seslerinden yardım alabilirsiniz.
- Bebeğinize uyku arkadaşı edindirmek de etkili bir çözüm olacaktır; özellikle beyaz gürültü sesleri içeren ürünler tercih edebilirsiniz.
- Bebeğinizin kaka yapmakta zorlandığı dönemlerde karnına masaj yapabilirsiniz.
- Bebeğinizin gazını çıkardıktan sonra da bağırsaklarında kalan son gazları da çıkarabilmek için masaj çok önemlidir.
- Eğer bebeğinizin gaz sancıları yine de azalmadıysa ve mama ile besleniyorsa, doktorunuzla görüşerek mamasını değiştirmeniz gerekebilir. Bu durumda doktorunuz sizi gaz sancısı yaşayan bebeklere özel mamalara yönlendirecektir.
Bebeklerde Gaz Çıkarma Pozisyonları
Omuzda Bebek Gazı Çıkarma
- Omzunuza temiz bir bez ya da müslin örtü serdikten sonra, bebeğinizi omzunuza yaslayın ve bir elinizle poposunu, bir elinizle de sırtını iyice kavrayın.
- Sırtını sıvazlayarak ya da hafif hafif vurarak gazını çıkarmasına yardımcı olun.
Kolda Bebek Gazı Çıkarma
- Bebeğinizin karnı kolunuzun üzerine denk gelecek şekilde, bebeğinizi dirsek kıvrımınıza yatırın.
- Bu pozisyonda bebeğinizin sırtını ovun ve bir yandan da yürüyün.
- Hem sırtını ovmanız hem de yürürken bebeğinizin hafif sarsılması bağırsaklarını rahatlatacaktır.
Oturtarak Bebek Gazı Çıkarma
- Bebeğinizi kucağınıza oturun ama başının öne eğik olmasına dikkat edin.
- Tek kolunuzla koltuk altını ve göğsünü kavrayın ve diğer elinizle de sırtını ovalayın ya da hafif hafif vurun.
- Bu pozisyon bebek gazı çıkarmakta çok etkili olsa da ilk 3 ay için tercih etmemenizi tavsiye ederiz; çünkü hem bebeğinizi oturtmak iyi bir fikir olmayabilir hem de başının öne düşmemesini sağlayamayabilirsiniz.
Bisiklet Hareketi ile Bebek Gazı Çıkarma
- Bebeğinizi sırt üstü yatırdıktan sonra, bacaklarını kavrayın ve havada bisiklet sürermiş gibi hareket ettirin.
- Ara ara ayak parmaklarını burnuna değdirecekmiş gibi götürün ve bisiklet hareketine devam edin.
Yüzüstü Bebek Gazı Çıkarma
- Bebeğinizi temiz bir bezin üzerine yüzüstü yatırın ve sırtını hava kabarcığı kalmayacak şekilde sıkı sıkı sıvazlayın.
- Bu pozisyonu uygulayabilmeniz için, bebeğinizin başını kaldırabiliyor olması gerekir; o yüzden yenidoğan dönemi için önerilmemektedir.
Bebeklerde Gaz ve Uyku İlişkisi
Bebeklerin uyku düzenleri, doğdukları andan itibaren birçok faktörden etkilenir. Gaz problemi de bebeklerin uyku kalitesini ciddi şekilde etkileyen önemli bir unsurdur. Gaz nedeniyle bebekler sık sık uyanır, huzursuz olur ve uzun süreli kesintisiz bir uykuya geçmekte zorlanır. Bu durum yalnızca bebeğin fiziksel rahatlığını değil; aynı zamanda zihinsel gelişimini ve ebeveynlerin yaşam kalitesini de etkileyebilir. Gaz ve uyku arasındaki bu hassas ilişkiyi anlamak, bebeklerin sağlıklı uyuya ve büyüyebilmeleri için önemlidir.
Bebeklerde Gazın Uyku Üzerindeki Etkileri
Bebeklerde gaz problemi genellikle gece saatlerinde daha belirgin hale gelir. Bunun birkaç temel nedeni vardır:
-
Uyku Döngüsünün Kesintiye Uğraması
Bebeklerin gaz nedeniyle sık sık uyanması, uyku döngüsünün bozulmasına yol açabilir. Bu durum, hem REM uykusu gibi derin uyku evrelerinin hem de fiziksel ve zihinsel yenilenmenin sekteye uğramasına neden olur. Bebek, gaz sancılarıyla uyandığında tekrar uykuya dalmakta zorlanabilir ve bu da uyku sürelerinin kısalmasına yol açar. -
Huzursuzluk ve Ağlama
Gaz sancısı çeken bir bebek genellikle huzursuz olur ve ağlar. Bu ağlamalar, bebeğin kendini sakinleştiremediği ve rahatsızlığını ifade etmeye çalıştığı anlarda ortaya çıkar. Sürekli ağlama ise bebeğin hem fiziksel hem de duygusal olarak yorulmasına neden olabilir. -
Gece Boyunca Hareketlilik
Gaz sancısı yaşayan bebekler genellikle uyku sırasında hareketlenir ve sürekli pozisyon değiştirmeye çalışır. Bu hareketlilik, bebeğin daha derin bir uykuya dalmasını engeller ve gece boyunca sık sık uyanmasına yol açar.
Ne Yapmalı?
Bebeklerin gaz nedeniyle bozulan uyku düzenlerini iyileştirmek için çeşitli yöntemler kullanılabilir. Uyku ortamını düzenlemek ve bebekleri rahatlatacak bir rutin oluşturmak, gaz kaynaklı uyku sorunlarının üstesinden gelmekte etkili olabilir:
-
Rahatlatıcı Bir Uyku Ortamı Oluşturun.
Uyku öncesinde bebeğin bulunduğu ortamın sakin, loş ışıklı ve sessiz olması önemlidir. Bu, bebeğin hem fiziksel hem de duygusal olarak rahatlamasına yardımcı olur. Ayrıca bebeğin yatağında rahat bir pozisyonda yatırılması, uykuya geçişini kolaylaştırır. -
Uyku Öncesi Sakinleştirici Aktiviteler Yapın.
Uyku öncesinde bebeği rahatlatacak aktiviteler yapmak, gaz nedeniyle yaşanan huzursuzluğu azaltabilir. Ilık bir banyo, hafif bir masaj veya ninni söylemek gibi yöntemler, bebeğin sakinleşmesine ve uykuya hazır hale gelmesine yardımcı olur. -
Uyku Rutini Oluşturun.
Düzenli bir uyku rutini, bebeğin vücudunun uykuya hazırlanmasını sağlar. Örneğin, her akşam aynı saatlerde banyo yapmak, pijamalarını giydirmek ve loş bir ortamda bebeği kucağınıza alarak ninni söylemek, uyku rutinini oluşturabilir. Rutin, bebeğin gazdan kaynaklı rahatsızlıklarını hafifletmese bile uykuya geçişini kolaylaştırabilir. -
Gece Beslenmelerini Yönetin.
Uyku saatine yakın yapılan beslenme sırasında bebeğin sakin bir şekilde emzirilmesi veya biberonla beslenmesi, daha huzurlu bir uykuya geçişi destekler. Ayrıca, beslenme sonrası bebeğin karnının rahatlamış olması önemlidir.
Kaynak: MEB Sağlık Hizmetleri- Bebek Bakımı Rehberi
Sıkça Sorulan Sorular
Bebeklerde gaz sancısı ne zaman biter?
Bebeklerde gaz sancısı ilk 3 ay çok yoğun olabilir; ancak 4. aydan itibaren hem bebeğin dış dünyaya adapte olarak hava yutmasının azalması hem de hareketlenerek bağırsaklarına yardımcı olması ile gaz sancısı giderek sona erer.
Bebeklerde gaz sancısı neden olur?
Bebeklerde gaz sancısı, dış dünyaya adapte sürecinde ortaya çıkan fizyolojik bir durumdur. En yaygın nedeni ilk 3 boyunca bebeğin emerken, ağlarken vb. sıklıkla hava yutması ve bağırsaklarında gaz oranının artmasıdır.
Bebeklerde gaz belirtileri nelerdir?
Bebeklerde gaz sancısının en yaygın belirtileri, karında şişlik, uykusuzluk, huzursuzluk ve hıçkırıktır.
Bebeklerde gaz sancısına ne iyi gelir?
Bebeklerde gaz sancısını azaltmak için bebeğin doğru emzirilmesi, biberon seçimine dikkat edilmesi, gaz çıkarma pozsiyonlarının bilinmesi ve bebeğe karın masajı yapılması gerekir.
