Mindfulness, ya da Türkçe adıyla "farkındalık," kişinin içinde bulunduğu anı, yargılarından sıyrılarak ve dikkatini dağıtmadan, tam olarak yaşaması ve deneyimlemesidir. Yani “mindfulness ne demek?” sorusunun en kısa yanıtı, anın farkında olmaktır. Mindfulness, bireylerin hem içsel dünyalarına hem de çevrelerindeki dünyaya dair daha derin bir farkındalık geliştirmelerini sağlar. Hem zihinsel hem de duygusal sağlığı iyileştiren mindfulness eğitimi ve mindfulness egzersizleri; modern psikoloji, yoga, meditasyon ve hatta eğitim alanlarında oldukça popüler hale gelmiştir.
Ancak farkındalık, bireyin düşüncelerini, duygularını, bedensel duyumlarını ve çevresindeki olayları anlık olarak gözlemlemesini ve bu gözlemleri yargılamadan kabul etmesini gerektirir. Bu beceri de mindfulness eğitimi ya da egzersizleri aracılığıyla bireylere kazandırılmaya çalışılır. Böylece mindfulness egzersizleri, kişilerin stresten arınmalarına, duygu durumlarını düzenlemelerine ve daha sağlıklı kararlar almalarına yardımcı olabilir. Bu nedenle, özellikle çocukluk çağında bu becerilerin edinilmesi ve farkındalık egzersizleri ile çocuğun tanıştırılması, hem duygu durum yönetimi becerilerinin artması hem de sosyal-duygusal gelişimlerinin desteklenmesi için uzmanlarca önerilmektedir.
Farkındalık, bir tür bilinçli farkındalık hali olup, bir kişinin sadece yaşadığı anı derinlemesine hissedebilmesi ve o anın içinde kaybolmadan dikkatini odaklayabilmesidir. Türkçeye, "mindfulness" teriminin çevirisi olarak girmiştir. Farkındalık, kişinin düşünceleri, duyguları ve dış dünyası hakkında bilinçli olmasını ifade eder. Günlük yaşamda, kişinin zihinsel ve duygusal durumunun farkında olmak, otomatik tepkiler vermek yerine durumu bilinçli şekilde değerlendirmek, farkındalığın temel uygulamaları arasındadır.
Farkındalık, sadece zihinsel ve duygusal durumların farkında olmak değildir; aynı zamanda bedensel duygulara da odaklanmayı içerir. Örneğin, bir kişi yürürken ayaklarının yere değmesini hissedebilir, nefesinin derinliğini fark edebilir ya da çevresindeki sesleri dinleyebilir. Farkındalık, her anın değerini bilmek, yaşadığımız anı tam olarak deneyimlemek ve geçmiş ya da gelecekle ilgili kaygıları bir kenara bırakabilme becerisidir. Küçük yaştan itibaren farkındalık eğitimi alan ve mindfulness egzersizleri ile tanışan bireyler, yetişkinlikte de hem sosyal, duyusal çevrelerini daha derinlemesine kavrayabilir hem de duygu-durum kontrollerini artırarak stres, kaygı, hayal kırıklığı gibi durumlarla daha kolay baş edebilmeyi öğrenirler.
Mindfulness eğitimi, kişilerin dikkatlerini anlık deneyimlerine odaklamaları için rehberlik eden bir süreçtir. Mindfulness nedir başlığında açıkladığımız tüm becerilerin edinilmesi ve gerek duyulduğunda zihni sakinleştirmek, dinginlemek için gerekli egzersizlerin öğrenilmesi için mindfulness eğitimine başvurmak gerekir. Bu eğitim, katılımcıların düşüncelerini, duygularını ve bedensel duyumlarını gözlemleyerek, stres seviyelerini azaltmalarına, duygusal denge sağlamalarına ve daha sağlıklı bir yaşam sürmelerine yardımcı olur. Mindfulness eğitimi, genellikle meditasyon, nefes egzersizleri, farkındalık egzersizleri ve çeşitli rehberli uygulamalarla desteklenir.
Mindfulness eğitimi, başlangıç seviyesindeki katılımcılar ve çocuklar için olduğu gibi, daha ileri düzeyde olan katılımcılar için de mevcuttur. Eğitimler, bireylerin farkındalıklarını artırmalarına ve yaşam kalitelerini iyileştirmelerine yardımcı olmayı amaçlar. Mindfulness eğitimi, zihin sağlığını güçlendirmek, dikkat süresini artırmak ve kişisel farkındalığı geliştirmek isteyen her yaş grubundan katılımcıya uygundur. Ancak, her yaş grubuna uygun mindfulness egzersizleri birbirinden farklıdır. Bu nedenle, hem bireyin yaş grubuna uygun farkındalık eğitimlerin hem de o yaş grubu ile çalışma konusunda uzmanlaşan eğitmenlerin seçilmesi oldukça önemlidir. Gelin, birlikte çocuklar ve ebeveynler için mindfulness eğitimlerinin farklılıklarına ve çıktıların çeşitliliğine de kısaca göz atalım!
Çocuklar için mindfulness eğitimi, onların duygusal ve zihinsel sağlığını geliştirmeye yönelik bir dizi yaklaşımlardan oluşur. Çünkü çocuklar, dünyayı keşfederken bazen duygusal olarak dengesiz ve dikkatlerini toplayamadıkları durumlarla karşılaşabilir, deneyimlerini anlamlandırmakta zorlanabilirler. Çocuklar için mindfulness eğitimleri ise, çocuklara bu duygusal dalgalanmalara karşı nasıl daha sakin ve dengeli bir şekilde yaklaşabileceklerinin yanı sıra farklı deneyimlere odaklanmayı ve anlamlandırmayı öğretir. Çocuklar, özellikle stres, kaygı, öfke ve dikkat dağınıklığı gibi duygusal durumları yönetmede mindfulness yöntemlerinden büyük fayda sağlarlar. Bu nedenle, DEHB, dikkat dağınıklığı, çocukluk çağı depresyonu ya da öğrenme zorluğu gibi durumlarda, uzmanlar sıklıkla mindfulness eğitimlerine başvurur.
Çocuklar, yaşadıkları anı fark etme ve duygusal deneyimlerinin farkına varma becerisi kazandıklarında, kendilerini daha iyi tanıyabilirler. Bu eğitimde, oyunlar, hareketler, nefes egzersizleri ve hayal gücü odaklı uygulamalar kullanılır. Çocuklar için mindfulness eğitiminin başlıca amacı, duygusal düzenlemeyi öğretmek ve duygusal zekayı güçlendirmektir. Bu beceriler sayesinde çocuklar; hem olumsuz duygularla daha kolay başa çıkabilirler hem de dikkatlerini toplamayı öğrenir ve odaklanma sürelerini uzatabilirler. Üstelik, çocukluk çağında mindfulness egzersizleri yapma rutinleri edinen bireyler, yetişkinlikte de bu becerilerini sürdürebilir ve daha mutlu daha sağlıklı bir geleceğe sahip olabilirler.
Eğer siz de çocuğunuzun mindfulness faydalarından yararlanmasını istiyorsanız, Budizzz App’te bulunan yüzlerce içerik arasından çocuğunuza uygun eğitim ve pratikleri seçebilir ya da bazı basit egzersizlerle mindfulness yolculuğunuzu başlatabilirsiniz. İşte çocuğunuz ile uygulayabileceğiniz bazı basit egzersizler:
Ebeveynlik, yoğun duygusal ve fiziksel zorluklar barındıran bir süreçtir. Mindfulness, ebeveynlere hem çocuklarıyla daha sağlıklı ilişkiler kurma hem de kişisel streslerini yönetme konusunda yardımcı olabilir. Yani, ebeveynler için mindfulness eğitimi, sadece çocukları daha iyi anlamak için değil; aynı zamanda kendi içsel denge ve huzurlarını sağlamak için de oldukça önemlidir. Bu eğitimlerde, ebeveynlere duygusal farkındalık, dikkatli dinleme ve yargılamadan kabul etme gibi beceriler kazandırılır. Farklı mindfulness egzersizleri, ebeveynlerin çocuklarıyla daha sağlıklı iletişim kurmasına ve günlük yaşamın getirdiği zorluklarla daha bilinçli bir şekilde başa çıkmalarına olanak tanır.
Ebeveynler için mindfulness eğitimlerinde iki farklı yaklaşım kullanılır: Birey farkındalığı eğitimleri (tıpkı çocuklarla yapılan farkındalık egzersizleri gibi) ve mindful ebeveynlik (farkında ebeveynlik eğitimleri). Birey farkındalığı eğitimlerinde amaç, tıpkı çocuklarda olduğu gibi, bireyin içinde yaşadığı anı, deneyimleri ve bu durumlar karşısındaki duygu-durumunu anlamlandırma ve yönetme becerisi edindirebilmektir. Mindful ebeveynlik (farkında ebeveynlik) eğitimlerinde ise, daha çok ebeveynlik deneyimine ve bu kimliğin getirdiği zorluklar, sorumluluklar, iletişim becerileri ve deneyimlere odaklanılarak, ebeveynlik yolculuğunu daha keyifli ve anlamlı bir süreç haline getirmek hedeflenir.
Ebeveynler için mindfulness egzersizleri, günlük yaşantıya entegre edilebilecek pratiklerdir. Dilerseniz Budizzz App’in ebeveynler için, uzmanlarla birlikte geliştirdiği mindfulness eğitimlerini alarak farkındalık egzersizlerine başlayabilirsiniz. Ya da kendiniz uygulayabileceğiniz basit pratiklerle farkında ebeveynlik yolculuğunuzu başlatabilirsiniz. İşte kendi kendinize de uygulayabileceğiniz bazı pratikler:
Mindfulness egzersizleri, dikkat ve farkındalık becerilerini geliştirmeye yönelik uygulamalardır. Bu egzersizler genellikle nefes alıştırmaları, bedensel farkındalık çalışmaları ve meditasyon gibi yöntemleri içerir. Egzersizlerin amacı, kişilerin daha huzurlu bir zihin hali oluşturmasına ve anın içinde kaybolmadan deneyimlemelerine yardımcı olmaktır.
Mindfulness egzersizleri çocuklarla yapılırken, eğlenceli ve ilgi çekici hale getirilmesi önemlidir. Çocukların dikkatini çekmek için oyunlar, şarkılar ve hikayeler kullanılabilir. Bu nedenle, çocuklar için meditasyon egzersizleri, mümkünse o yaş grubu ile çalışmaya alışık olan bir eğitmen eşliğinde yapılmalıdır. Böylece, hem doğru tekniklerle çocuğun farkındalık serüvenine entegre olması kolaylaştırılır hem de yaş grubuna uygun çıktılara odaklanılarak, doğru zamanda doğru sonuçlar elde edilebilir.
Budizzz App’te Çocuk ve Ergenler İçin Mindfulness Eğitmeni olan Yeşim Çetinkaya’nın tecrübelerini paylaştığı ve çocuklara farkındalık egzersizleri yaptırdığı birçok eğitim mevcuttur. Ancak, yine de bu yolculuğa çocuğunuz ile baş başa başlamak ve ileri seviye eğitim öncesinde birkaç mindfulness pratiği yapmak isterseniz, kendiniz de uygulayabileceğiniz basit egzersizler mevcut. İşte çocuğunuzla yapılabileceğiniz basit mindfulness egzersizleri:
Budizzz App'i indir
