14 Aylık Bebek Gelişimi Hakkında Tüm Detaylar

Boy ve Kilosu

Fiziksel Gelişimi

Bilişsel Gelişimi

Dil Gelişimi

Uyku Düzeni

Sıkça Sorulan Sorular

14 aylık bebek gelişimi dönemine hoş geldiniz! Bebeğiniz artık yürümeye daha hevesli, çevresini keşfetmeye daha meraklı ve kendini ifade etme konusunda çok daha cesur. Bu dönemde hem fiziksel hem de duygusal gelişim hız kazanırken, ebeveynlerin bebek gelişimini desteklemek için izlemesi gereken yollar da çeşitlenir. Peki, 14 aylık bebek gelişimi nasıldır, nasıl desteklenir? Gelin, birlikte keşfedelim!

14 Aylık Bebeğin Boyu ve Kilosu

Ortalama olarak bu dönemde bebekler ayda 200-300 gram alabilir ve yaklaşık 1 cm uzayabilir. Ancak her bebeğin gelişim süreci kendine özgüdür.

Bu nedenle bebeğinizin persentil eğrisinde belirgin bir düşüş ya da çıkış yoksa endişelenmenize gerek yok. Çünkü büyüme üzerinde genetik faktörler, doğum ağırlığı, beslenme şekli, hareketlilik düzeyi ve hatta uyku kalitesi bile etkili olabilir. Önemli olan, bebeğinizin genel gelişimini düzenli şekilde takip etmenizdir.

14 Aylık Bebeğin Fiziksel Gelişimi

14 aylık bebekler, fiziksel gelişim açısından gözle görülür ilerlemeler kaydeder. Artık ayakta durmak ya da yürümek onlar için bir hedef olmaktan çıkıp günlük hayatın doğal bir parçası haline gelir. Bu dönemde hareket kabiliyetleri artarken, kas gelişimleri de hız kazanır. Ayrıca:

• Daha dengeli ve kontrollü yürüyebilir. 14 aylık bebek gelişimi döneminde bebeğiniz, artık desteksiz yürüyebilir. Daha önce birkaç adım atmakla yetinen bebeğiniz, şimdi odadan odaya gezebilir; hatta kısa süreliğine koşmayı bile deneyebilir. Yürürken kollarını denge kurmak için iki yana açabilir, bazen yere düşse de kısa sürede tekrar ayağa kalkmayı öğrenir ve artık daha kontrollüdür.

• Eşyalara tırmanma davranışları sıklaşabilir. Koltuklara, sandalyelere ya da sehpalara çıkmaya çalışabilir; çünkü artık evin her alanı minikler için birer oyun alanı olmaya adaydır. Bu dönemde merdivenlere olan ilgisi artar; kimi bebekler emekleyerek yukarı çıkmayı dener. Bu nedenle, ayaklanan bebeklerde düşme riskine karşı ev içi güvenlik önlemleri mutlaka gözden geçirilmelidir.

• Kas gelişimi belirgin şekilde ilerler. Bacak ve kalça kasları yürümeyi desteklerken, sırt ve karın kasları da dengeyi artırır. Bebeğiniz ne kadar çok hareket eder ve yürürse, bu kas gruplarının gelişimi de artacak ve bebeğinizi bir sonraki yürüme evresine hazırlayacaktır. Bu nedenle, bebeğiniz henüz yeteri kadar dengeli ya da kontrollü yürüyemiyorsa, endişelenmemeli; güçsüz olan kas gruplarını geliştirmesine destek olmalısınız.

• İnce motor becerileri de hızla gelişir. 14 aylık bebek gelişimi döneminde minikler, küçük nesneleri başparmak ve işaret parmağı arasında rahatça tutabilir. Oyuncakları kutulardan çıkarıp yerleştirme, kapak açıp kapama, düğme taklitleri yapma gibi hareketlerde artık çok daha başarılı olur.

• Kaşık ve kalem kullanımı gelişir. Kendi başına kaşıkla yemek yemeye çalışabilir ve bu çabalar, el-göz koordinasyonu açısından oldukça değerlidir. Kalem tutma becerisi de gelişir; kağıda karalamalar yapabilir, farklı şekiller çizme denemelerinde bulunabilir. Ancak, henüz düzgün çizim yapabilmesi, taşırmadan boyama yapması vb. beceriler için çok erkendir.

• Oyun oynama şekli daha anlamlı hale gelir. Artık sadece oyuncakları eline alıp bırakmakla kalmaz; küpleri üst üste dizer, basit kuleler yapar. Nesneler arasında ilişki kurarak, oyuncakları boyutuna veya rengine göre gruplamaya çalışabilir. Bu nedenle, bu dönemde özellikle farklı boyut ve şekillerdeki oyuncaklar (ahşap bloklar, toplar, oyun kartları vb.) bebek gelişimini desteklemek için tercih edilebilecek birincil oyuncaklardır.

14 Aylık Bebeğin Bilişsel Gelişimi

14 aylık dönemde bebeklerin zihinsel gelişimi de gözle görülür biçimde ilerler. Bebeğiniz artık sadece çevresini izleyen bir bebek değil; gözlemleyen, neden-sonuç ilişkileri kuran, problem çözen ve öğrenme motivasyonu yüksek bir küçük kaşif haline gelir. Bu sayede:

• Sebep-sonuç ilişkisi kurma becerisi artmaya devam eder. Örneğin, bir düğmeye bastığında çıkan sesin tesadüf olmadığını bilir; her bastığında aynı sonucu bekler. Ya da bir topu attığında yere düşeceğini ya da su dökerse ıslanacağını artık daha net şekilde kavrar. Bu farkındalık, dünyayı daha bilinçli bir şekilde deneyimlemesine yardımcı olur.

• Nesne kalıcılığı yerleşmiştir. Artık bir nesnenin görüş alanından kaybolmasının yok olduğu anlamına gelmediğini bilir. Bu nedenle gizlenen oyuncakları arar, çekmeceleri açar, kutulara elini sokarak içindekileri merakla keşfeder.

• Ayrılık korkusu devam edebilir. Nesne kalıcılığı algısının sonuçlarından olan ayrılık korkusu, ebeveyn evden çıkınca ağlama, öfke krizleri geçirme ya da gece uyanıp ebeveyni yanında isteme gibi davranışlar, doğru yaklaşımlarla azalır. Ancak, özellikle güvenli bağlanma sorunları ile birleştiğinde, ayrılık korkusu ile baş etmek zorlaşabilir ve süreç 1,5-3 yaşına kadar uzayabilir. Ayrılık Korkusu Nedir, Ne Yapılmalıdır? yazımızdan daha detaylı bilgi alabilirsiniz.

• Problem çözme becerileri gelişir. 14 aylık bir bebek, istediği oyuncağa ulaşmak için sandalye çekebilir, bir örtünün altındaki nesneyi bulmak için örtüyü kaldırabilir ya da bir kutunun kapağını açarak içindekilere erişmeye çalışabilir. Bu basit ama yaratıcı çözümler, zihinsel gelişimin doğal göstergesidir.

• Günlük rutinlere zihinsel bağ kurar. Çamaşır asma, masa silme, diş fırçalama gibi günlük eylemler ona artık sadece izlenecek sahneler değil; katılım göstereceği aktiviteler gibi gelir. Bu tarz eylemleri taklit ederek yapmaya çalışır ve bu da hem bilişsel hem sosyal gelişimini destekler. Siz de 14 aylık bebek gelişimi sürecindeki bu taklit hevesini avantaja çevirebilir ve bebeğiniz için yeni rutinler oluşturmak için bir araç olarak kullanabilirsiniz.

• Neden-sonuç dışında amaç-sonuç ilişkisi de gelişir. Örneğin bir kutuyu açma amacını daha net bilir: içindekine ulaşmak. Ya da sandalye çekmesinin nedenini oyuncağa ulaşmak olarak kavrar. Bu planlama ve basit strateji geliştirme davranışları, bilişsel sıçramaların habercisidir.

• Taklit oyunları derinleşir. Elinde bir tarakla saçını tarar gibi yapabilir, telefonla konuşuyormuş gibi davranabilir, mutfak oyunlarında kaşıkla karıştırma hareketleri yapabilir. Taklit, bu dönemde öğrenmenin en önemli aracıdır ve bebek için eğlenceli bir keşif alanıdır. Ancak, tabii ki taklit ettiği neredeyse tüm davranışları sizden gördüğü, öğrendiği için bu dönemde bebeklerin yanında yapılan hareketlere ve söylenen sözlere daha da dikkat etmek gerekir.

14 Aylık Bebeğin Dil Gelişimi

• "Anne", "baba", "top", "su" gibi anlamlı kelimeleri belirgin bir şekilde ifade edebilir. Bu kelimeler, onun çevresine olan ilgisini ve dünyayı anlama çabasını gösterir.

• 14 aylık bir bebek her geçen gün yeni kelimeler öğrenmeye başlar. Özellikle sürekli tekrar edilen kelimeler ve gündelik yaşamda kullanılan ifadeler, dil gelişimini destekler.

• “Bana ver”, “gel buraya” gibi kısa cümleleri anlamakla kalmaz, bunları takip etmeye başlar.

• Bebeğiniz, çevresindeki insanları ve sesleri taklit etmeye çalışır. Ailenin konuşmalarını, özellikle ses tonlamalarını ve mimiklerini taklit etmek, dil becerilerini pekiştirmesine yardımcı olur.

• 14 aylık bebek gelişimi döneminden itibaren artık söyledikleri kelimelere de duygu ve anlam katmaya başlarlar. Seslerini daha belirgin bir şekilde kullanarak, neşeyi, heyecanı veya isteği tonlamalarla ifade etmeye çalışırlar.

• Bu durum, dil becerilerinin sadece kelimelerle sınırlı olmadığının, duygu ve düşüncelerin sesle aktarıldığının da bir göstergesidir.

• Özellikle ritmik ve tekrar eden şarkılarla oyunlar oynamak, bebeğinizin kelime dağarcığını hızla geliştirir. Ayrıca, basit hikayeler dinlemek, ona hem yeni kelimeler öğretir hem de dilin yapısını anlamasına yardımcı olur.

14 aylık bebek gelişimi sürecinde bebeğin dil gelişimini desteklemek için basit ve tekrarlı diyaloglar içeren hikayelerden, şarkılardan destek alabilirsiniz. Ancak, seçeceğiniz içeriklerin bebeğinizin gelişim düzeyine uygun olduğundan ve anlayabileceği kavramlara yer verdiğinden emin olmalısınız. 14 aylık bebekler için bu kavramlar:

• Günlük hayattaki etkileşimler

• Somut kavramlar

• Şekiller, renkler, dokular’dır.

Ancak, bebekler bu dönemde henüz duyguları ya da kavramları anlayamaz; yani “üzülmek, yalnızlık, hatta sevgi” gibi temaları anlaması için bebeğinizin en az 2 yaşına gelmiş olması beklenir. Bu nedenle, 14 aylık bebek gelişimine uygun hikayelerde bu temalar yerine “şekiller, dokular, yemek yemek, uyumak” gibi bebeğin anlayabileceği günlük basit nesne ve fiillere yer verilmelidir. Budizzz App’i indirerek bebeğinizin gelişim düzeyine uygun, uzmanlarımızca hazırlanan yüzlerce sesli hikayeye ulaşabilirsiniz.

14 Aylık Bebeğin Uyku Düzeni

14 aylık bebekler, genellikle 12 ila 14 saat uyur ve gece uykusunun çoğu zaman kesintisiz olması beklenir. Ancak, 1-2 kez olmak üzere, toplamda 2 ila 3 saat gündüz uykusu da hâlâ devam eder.

Uyku Düzenindeki Değişimin Nedenleri

• Artan enerji ihtiyacı

• Büyüme atakları

• Ayrılık kaygısı

• Artan bağımsızlık isteği

• Diş çıkarma dönemi

• Aşırı uyarılma

Bebeğinizin fiziksel olarak daha aktif olduğu ve yeni beceriler kazandığı bu dönemde, uyku düzeninde değişiklikler yaşanabilir. Yürümeye başlaması ve çevresini keşfetmesi, daha fazla enerji harcamasına neden olurken, hızlanan bilişsel gelişim de uykuya olan ihtiyacı artırır. Bu nedenle, 14 aylık bebek gelişimi döneminde ve sonrasında, bebeğin uyku düzeninin bozulmaması için artık uyku hijyeni konusunda ciddi adımların atılması ve sağlıklı uyku rutinlerinin oluşturulması gerekir.

Daha İyi Uyku İçin İpuçları

• Sağlıklı uyku rutinleri oluşturun: Aynı saatte uyuma, uyku öncesi uyku hikayeleri dinleme, ninni dinleme gibi basit rutinler dahi bebeklerin uykuya geçişini kolaylaştırır ve biyolojik saatini düzenlemenin yanı sıra gün içinde huzursuzluk, ağlama krizleri, öfke boşalmaları gibi duygusal tepkileri de azaltır.

• Uyku ortamını iyileştirin: Dünya Sağlık Örgütü’ne göre bebeklerin kaliteli uyuması için: “Oda karanlık olmalı.”, “21-22 derece olmalı.” “%60-65 nem oranına sahip olmalı.” Bu kuralların yanı sıra bebek odasının sık sık havalandırılması ve hem nevresimde hem de pijama seçiminde nefes alan kumaşların tercih edilmesi bebeğin uyku kalitesini artıracaktır.

• Kendi kendine uyumayı teşvik edin: 14 aylık bir bebek, gece uyanmalarında sakin bir şekilde kendi kendine uyumayı öğrenmeye başlayabilir. Sadece kısa bir temasla onu rahatlatarak uykuya dalmasına yardımcı olabilirsiniz. Bu yaklaşım hem bebeğinizin gece uykularındaki bölünmeyi zamanla azaltacaktır hem de bebeğinizin sosyal-duygusal gelişimini destekleyecektir.

Kısacası, 14 aylık bebek gelişimi hem büyüleyici hem de sabır isteyen bir süreçtir. Her bebeğin kendine özgü bir ritmi olduğunu kabul etmek, bu dönemde hem siz hem de bebeğiniz için en kıymetli rehberdir. Bebeğinizin her küçük adımını, ilk kelimelerini, keşiflerini heyecanla izlemek ve gelişimini desteklemek ise bu yolculuğun en keyifli kısmı. Sevgiyle, ilgiyle ve oyunla büyüyen her çocuk, sağlıklı gelişimin en güzel örneğidir. Bebeğinizle adım adım ilerlediğiniz bu heyecan verici yolda, Budizzz Ailesi olarak her zaman yanınızdayız!

Sıkça Sorulan Sorular

14 aylık bebek ne kadar yürüyebilir?

Birçok bebek bu dönemde desteksiz yürüyebilir. Kimi bebekler henüz birkaç adım atarken, kimileri odadan odaya rahatça yürüyebilir hatta kısa süreliğine koşmayı bile deneyebilir. Henüz denge sorunları yaşasa da kaslar geliştikçe, yani bebek yürümeye devam ettikçe, yürüme becerisi de artacaktır.

14 aylık bebek gece neden sık sık uyanır?

Öncelikle belirtmek isteriz ki gece uyanmaları bu dönemde yaygındır. Diş çıkarma, ayrılık kaygısı, gelişim sıçramaları veya uyku rutini eksikliği buna neden olabilir. Yatmadan önce sakinleştirici bir rutin oluşturmak faydalı olur.

14 aylık bebek ne kadar uyumalı?

14 aylık bebek gelişimi döneminde günlük toplam uyku süresi yaklaşık 12-14 saat olmalıdır.

14 aylık bebek söyleneni anlar mı?

Evet. 14 aylık bebekler, “Topu ver.”, “Uyku vakti”, “El salla” gibi gündelik basit cümleleri ve komutları anlar ve hatta söyleneni yerine getirebilirler.